NASA tarafından yayımlanan yıllık güvenlik raporu, Artemis programının yanı sıra insanlı Ay misyonlarıyla ilgili önemli endişeleri gündeme getiriyor.
ABD’li uzay ajansının Apollo 17’den sonra ilk kez insanları Ay’a gönderecek Artemis 3 misyonunun, 2027 yılında Ay’ın güney kutup bölgesine iniş yapması hedefleniyor.
GÜVENLİK DEĞERLENDİRMESİ RAPORU
Havacılık Güvenliği Danışma Paneli (ASAP) tarafından hazırlanan yıllık raporda, NASA’nın önemli ilerlemeler kaydettiği ancak hâlâ aşılması gereken zorlukların bulunduğu belirtildi.
Bu rapor, NASA’nın Ay’dan Mars’a programının yanı sıra Alçak Dünya Yörüngesi’ndeki (LEO) Uluslararası Uzay İstasyonu operasyonlarına dair önemli güvenlik değerlendirmelerine ışık tutuyor.
RİSKLE İLGİLİ SORUNLAR
Eski NASA astronotu Korgeneral Susan J. Helms’in liderlik ettiği ASAP uzmanlar paneli, NASA’nın ticari alçak Dünya yörüngesi hedeflerine geçiş sürecinde ciddi risklerin söz konusu olduğunu vurguladı.
ARTEMIS PROGRAMINA DAİR ENDİŞELER
Rapor, NASA’nın derin uzay keşfi ve Mars’a yolculuk hedeflerinin büyük belirsizlikler ve zorluklar taşıdığını dile getirdi.
Rapor içerisinde, “İnsanlı gezegenler arası seyahat yetenekleri ve uzay araçlarının gelişimi için en kritik adım, güvenli bir şekilde Ay’a geri dönmektir. Ay, hem gezegen yüzeyinde operasyon deneyimi kazanma hem de Mars benzeri aşırı koşullara sahip bir test ortamı sağlar.” ifadesine yer verildi.
Ek olarak, rapor NASA’nın bütçe, endüstri, jeopolitik, teknik ve sağlık alanlarında büyük engellerle karşılaşacağını belirtiyor; ajansın Artemis programını sürdürebilirken alçak Dünya yörüngesindeki faaliyetlerini de devam ettirmek zorunda kalacağını ifade ediyor.
BAŞARISIZLIK FİZİĞİ VE ORİON ISI KALKANI PROBLEMİ
ASAP, NASA’nın Aralık 2022’de gerçekleşen Artemis 1 misyonunda Orion kapsülünün Dünya’ya giriş sırasında ısı kalkanındaki soyulma ve karbon kaybı sorunlarını incelemeye devam ettiğini belirtti.
Rapora göre, NASA’nın bu sorunun fiziksel nedenlerini araştırmaya yönelik çalışmaları, gelecekteki ısı kalkanı montajları için iyileştirmeler yapılmasına ve Artemis 2’nin 2026’daki uçuşunda mevcut ısı kalkanının kullanılmasına olanak tanıyacak.
Bununla birlikte, ASAP bu mühendislik detaylarının ve ilgili risk değerlendirmelerinin henüz tam olarak incelenmediğini ve bu konunun 2025’in başlarında özel olarak ele alınacağını ifade etti.
ARTEMİS 3 İÇİN TEKNİK HAZIRLIK SEVİYESİ
Rapora göre mevcut takvim ve teknik hazırlık seviyeleri göz önüne alındığında, Artemis 3 görevinin kapasitesinin aşılmış olmasından duyulan endişe büyüyor.
Bu misyon birçok ilke barındırdığı için yüksek riskler içeriyor. Bilim insanları, NASA’nın kritik testlerden başarıyla geçmeden mürettebatlı uçuşlar gerçekleştirmemesi gerektiğini belirtti.
Özellikle, yörüngeye yakıt ulaştırma, kriyojenik yakıt ikmali ve uzun süreli uzayda depolama gibi kritik aşamaların yanı sıra İnsanlı İniş Sistemi (HLS) ile Orion kapsülünün kenetlenmesi, HLS’nin Ay’a başarılı bir şekilde inişi ve geri kalkışı gibi süreçlerin başarıyla tamamlanması gerektiği vurgulandı.
