İsveç’in Uppsala Üniversitesi’nde görev yapan bilim insanları, zamanın ölçümüne dair son derece hassas bir yöntem keşfettiklerini duyurdu.
2022 yılında yapılan araştırmada, kuantum fiziği alanında önemli bir yer tutan ‘Rydberg’ atomları kullanılarak, zamanın ‘başlangıç noktası’ olmadan da ölçülebileceği gösterildi. Bu yeni teknik, atomların iç yapısındaki özellikleri kullanarak zamanın izlerini belirlemeyi mümkün kılıyor.
KUANTUM DÜNYASININ DEV ATOMLARI
‘Rydberg’ atomları, yüksek enerji seviyelerine lazerle uyarılarak devleşen atomlardır. Bu atomların içindeki elektronlar, sıradan davranış kalıplarından çok, kuantum dünyasındaki rastlantısallığa dayalı olarak hareket eder. Fizikçiler, bu elektronların oluşturduğu dalga benzeri yapıları inceleyerek zamanın izlerini taşıyan ‘parmak izleri’ elde etti.
Araştırmada, ‘pompa-sonda’ tekniği kullanılarak bir lazer darbesiyle atom uyarılıyor, ardından ikinci bir lazer darbesiyle bu uyarılmış halin zaman içindeki değişimi izleniyor. Elde edilen dalga desenleri, zamanı ölçmek için sabit kalıplar sağlıyor. Çalışmanın başındaki fizikçi Marta Berholts, bu yöntemi, “Bir sayaç kullanıyorsanız, önce bir başlangıç noktası tanımlamanız gerekir. Bu teknikte ise yalnızca dalga desenine bakarak ‘tamam, 4 nanosaniye geçti’ diyebiliyorsunuz” sözleriyle açıkladı.
Araştırmacılar, gelecekte farklı atomlar veya çeşitli lazer darbeleri ile bu yöntemi daha da geliştirmeyi planladıklarını ifade etti.
