Ekrem Reşit Rey’in 1945 yılında yazdığı libretto ile, kardeşi Cemal Reşit Rey’in 1975’te tamamladığı Çelebi Operası, uzun yıllar beklemenin ardından Opera Sahnesi’nde dünya prömiyerini gerçekleştirdi. Geçen 50 yıllık süreçte sahnelenemeyen eser, sanatseverlerle buluşmanın heyecanını yaşadı.
Prömiyer öncesi sahnede konuşan Devlet Opera ve Balesi (DOB) Genel Müdürü Tan Sağtürk, “Çelebi” isminin Osmanlı döneminde ilim, sanat ve edebiyata meraklı, kültürlü insanları ifade eden bir karakterden geldiğini ifade etti.
Sağtürk, operanın tema ve anlatımına dair şu değerlendirmelerde bulundu: “Eserde, bu karakterin insan ilişkilerini anlama çabası işlenirken, doğu-batı sentezi bağlamında kültürel bir yolculuk da sunuluyor. Çelebi’nin karşılaştığı olaylar ve karakterler, dönemin sosyal ve kültürel yapısını gözler önüne sererken, Cemal Reşit Rey’in müzik dili bu dramatik yapıyı desteklemektedir.” Ayrıca, eserin sahnelenmesinde emeği geçen tüm sanat ve teknik ekip üyelerine teşekkür etti.
Çelebi Operası’nın, Türk kültürü ve sanatına derin bir katkı sağladığını belirten Sağtürk, bu eserle Türklüğün mirasına sahip çıkma girişiminde bulunduklarını vurguladı. Cemal Reşit Rey ve kardeşi Ekrem Reşit Rey’i anarak, eserin yazılış ve sahnelenme sürecindeki zorlukların üstesinden gelindiğini belirtti. Ayrıca, eser üzerinde çalışan Dr. Aydın Karlıbel’e de teşekkür etti.
Çelebi Operası, Türk müziği motifleri ile Batı müziği tekniklerini başarılı bir şekilde harmanlayarak, izleyicilere Doğu-Batı sentezinde geçmişe bir yolculuk sundu. Eser, Edirneli genç müezzin Çelebi Mehmet Efendi etrafında gelişen olayları konu alırken, Lale devri dönemine ait kostüm ve dekorlar ile sahnede hayat buldu. Orijinali dört perde olarak yazılan eser, Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından iki perde olarak sahnelendi. Rejisörlüğünü Gürçil Çeliktaş’ın üstlendiği eserde, orkestra şefliğini Rustam Rahmedov, koroyu ise Ivan Pekhov yönetti.
Prömiyere çeşitli sanat camiasından önemli isimler katıldı. Çelebi Operası, 21-26 Nisan ve 3-12 Mayıs tarihlerinde yeniden sahnelenmeye hazırlanıyor. Gelecek temsillerde, “Fatma” rolünde Seda Aracı Ayazlı, Mehlika Karadeniz Bilgin ve Beste Şahin, “Çelebi” rolünde ise Aykut Çınar ve diğer sanatçılar yer alacak. Orkestra şefliği için Rustam Rahmedov, Deniz Erdinç ve Can Okan görev alacak. Eserin kostüm tasarımını Gazal Erten, ışık tasarımını Ali Gökdemir, dekor tasarımını Özgür Usta ve koreografisini ise Nilgün Bilsel Demireller gerçekleştirecek.
