Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı verilere göre, kalp ve damar hastalıkları dünya genelinde ölümler ve engellilik açısından en kayda değer nedenler arasında yer alıyor. Yıllık bazda yaklaşık 18 milyon insan bu hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor.
Kalp ve damar hastalıklarının ortaya çıkmasında en etkili davranışsal risk faktörleri, sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanımı gibi unsurlardır.
Bu risk faktörlerinin bireyler üzerindeki etkileri; yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve obezite gibi sağlık sorunlarını tetikleyerek kalp hastalıkları için riski artırmaktadır.
Risk faktörlerinin bir arada bulunması ise bireylerin hastalık riskini katlayarak artırır. Bu sebeple, kalp ve damar hastalıklarından korunmak adına tüm risk faktörlerinin birlikte değerlendirilmesi ve müdahale edilmesi son derece önemlidir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve değiştirilebilir risk faktörlerinin kontrolü sayesinde, kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin yüzde 75’inden fazlası önlenebilir.
Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı
Sağlık Bakanlığı, bu hastalıklarla etkin bir mücadele yürütmek amacıyla “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı”na imza attı.
Program, kalp ve damar hastalıklarının risk faktörlerinden korunma, erken teşhis, etkili tedavi ve izlemleri için aile hekimlerinden başlayarak tüm hizmet basamaklarında uygulanan stratejileri kapsamaktadır.
Bu program kapsamında, aile hekimleri 40 yaş ve üzerindeki kişilerin kardiyovasküler risklerini değerlendiriyor. Değerlendirme sürecinde, kişinin yaşı, cinsiyeti, sigara kullanımı, kan basıncı ölçümü ve kolesterol düzeyleri gibi bilgiler alınarak, 10 yıl içinde kalp ve damar hastalığı geçirme riski hesaplanıyor. Elde edilen sonuçlarla kişiye özel danışmanlık yapılarak tedavi süreçleri oluşturuluyor.
2 milyon 483 bin 467 kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapıldı
Aile hekimleri, Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik sonrasında, 1 Kasım 2024 – 14 Nisan 2025 tarihleri arasında 2 milyon 483 bin 467 kardiyovasküler risk değerlendirmesi gerçekleştirdi.
Yapılan taramalar sonucunda 317 bin 776 kişide risk saptandı ve bu bireylerin ihtiyaçlarına göre Sağlıklı Hayat Merkezlerinde sağlıklı beslenme, hareketli yaşam alışkanlıkları ve sigara bırakma gibi konularda ücretsiz danışmanlık hizmetleri sunulmaya başlandı.
Bakanlık yetkilileri, kalp sağlığını korumak için işlenmiş gıdalardan kaçınılması, tuz alımının azaltılması, sigara ve alkol kullanımından uzak durulması, düzenli egzersiz yapılması ve uyku düzeninin sağlanması konularında önerilerde bulunuyor.
