Prof. Dr. Aktan, AA muhabirine verdiği demeçte, müsilajın son 20 yıl içinde zaman zaman gündem oluşturduğunu, bazı dönemlerde ise yoğun bir şekilde ortaya çıktığını belirtti.
Marmara Denizi’nin insan etkinlikleri ve endüstriyel faaliyetler nedeniyle fazlaca kullanıldığını vurgulayan Aktan, bu durumun kıyısal alanlarda önemli etkiler yarattığını, özellikle yoğun faaliyetlerin sonucu olarak organik madde girişiyle birlikte müsilajın oluştuğunu ifade etti.
Ayrıca, müsilajın meydana gelmesinde tek hücreli canlı fitoplanktonların rol oynadığına dikkat çeken Aktan, ekosistem dengesinin bozulması, besin tuzları ve organik madde miktarlarının artmasıyla birlikte bazı türlerin aşırı bir şekilde çoğaldığını kaydetti. Bu türlerin ölümü ve sonrasındaki parçalanma sürecinin, bakteriyel aktivitelerle birleştiğinde müsilajı ortaya çıkardığını sözlerine ekledi.
Müsilajın aslında tüm su kolonunda mevcut olduğunu, ancak bazen su yüzeyine çıktığında görünür hale geldiğini vurgulayan Aktan, atık girişinin devam etmesi halinde Marmara Denizi’nin tamamının bu durumdan etkileneceğini ifade etti.
Su akıntılarının yetersiz olduğu bölgelerde müsilajın daha uzun süre kalabileceğini belirten Prof. Dr. Aktan, su hareketlerinin yoğun olduğu alanlarda ise ayrışma sürecinin daha hızlı gerçekleştiğine dikkat çekti.
Müsilajla ilgili birçok görüntünün kendilerine ulaştığını belirten Aktan, şunları söyledi:
“Marmara Denizi’nde müsilaj, aktarılan görüntülerden görülebileceği gibi, dipte yoğun bir şekilde gözlemleniyor. Tek hücreli bitkisel canlıların aşırı artışı ve sonrasında meydana gelen ayrışma süreciyle birlikte oluşan müsilaj zamanla deniz yüzeyine yükseliyor. Aslında müsilaja neden olan bu türleri su kolonunun tamamında yoğun bir şekilde görmekteyiz. İstanbul Boğazı ise daha dinamik bir sisteme sahip; akıntılar sayesinde daha hızlı bir şekilde kendini toparlayabiliyor. Müsilajı oluşturan bu canlılar, Marmara Denizi’nin doğal florasında yer almasına rağmen, Boğaz’da uzun süre kalıcı bir artış gösteremiyorlar. Dolayısıyla müsilaj, daha durgun bölgelerde ve hareketsiz alanlarda birikme eğilimi gösteriyor.”
– “ARITMA TESİSLERİ MARMARA BÖLGESİ İÇİN YETERLİ DEĞİL”
Yaz aylarında hava sıcaklıklarının artmasının müsilajın görülme olasılığını artıracağını vurgulayan Prof. Dr. Aktan, denizlere atık girişi devam ettikçe müsilajın oluşumunun kaçınılmaz olduğunu ifade etti.
Atıkların kontrol edilmesi gerektiğini belirten Aktan, “Müsilajla mücadele için alınan kararlar çok doğru, ancak bunların uygulamaya geçirilmesi ve denetimi de son derece önemli. Arıtma tesisleri Marmara Bölgesi için yetersiz kalıyor. Bazı belediyeler arıtma tesislerine yatırım yapmış olsa da, bu tesislerin kapasiteleri nüfus yoğunluğuna oranla yetersiz.” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Marmara Bölgesi’nin son zamanlarda yoğun yağış aldığını belirten Aktan, bu yağışların arıtma tesislerine gelen yükü artırdığı için kapasitelerini aştığını kaydetti. Sadece arıtma tesisleri ve evsel atıkları değil, bölgedeki tarımsal faaliyetler ve derin deşarj sorunlarının da dikkate alınması gerektiğine vurgu yaptı.
Özellikle Adalar civarında ve İzmit Körfezi’nin müsilajdan en çok etkilenen bölge olduğunu ifade eden Aktan, bu bölgelerde su hareketlerinin daha kısıtlı olduğuna dikkat çekti. Bu kısıtlama, müsilajın ortaya çıkması durumunda toparlanmasını zorlaştırıyor.
Kış aylarında doğal habitatların korunmasının müsilaj gibi olumsuz olayların daha az yaşanmasını sağlayacağını belirten Aktan, Marmara Denizi’nde zarara uğrayan habitatların artmasıyla müsilaj ve renk değişimi gibi olayların sıklıkla yaşandığını kaydetti.
Habitatların korunmasıyla müsilaj gibi istenmeyen olayların azalabileceğini ifade eden Aktan, “Marmara Denizi’nde çevresel alanların dolgu olması nedeniyle meydana gelen doğal oluşumlar, kıyıdan uzaklaştıkça kendilerini temizleme fırsatı bulamıyor. Bu durum, doğal habitatların korunmasını daha da önemli hale getiriyor.” dedi.
