Ukrayna’nın geleceğini doğrudan etkileyen Rusya-ABD müzakerelerinde, Moskova’nın bu süreçte önemli bir figürü olan “münzevi” casus general yeniden sahneye çıktı.
Rus Albay General Sergei Beseda, ülkenin en etkili casusları arasında yer almakta. Yüzyüze pek fazla görüntüsü bulunmayan ve uzun yıllardır Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en gizli operasyonlarını yönetmekte olan bu isim dikkat çekiyor.
Amerikan Wall Street Journal’a göre, geçen yıl bu zamanlar CIA tarafından “Baron” olarak anılan bu casus, kariyerinin neredeyse tamamını kapsayan “aşırı gizli” görevlerle meşguldü.
ABD-Rusya tarihindeki en büyük mahkum takasının müzakereleri için sahte isimler kullanarak otellerde düzenlenen gizli toplantılara katılan Beseda, 1 Ağustos’ta gerçekleştirilen takasta The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich’in de aralarında bulunduğu 24 mahkumun serbest bırakılmasında önemli bir rol oynadı.
O dönemde Biden yönetimi, Beseda’nın adının kamuoyunda geçmesinin, Washington’un Kremlin ile var olan kritik iletişimini riske atabileceği ve Amerikalıların serbest bırakılması için yürütülen müzakerelere zarar verebileceği uyarısında bulundu.
“SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE BİLE YAŞANMADI”
Bu yıl, 70 yaşındaki kıdemli istihbarat şefi, Trump yönetimiyle birlikte Ukrayna’ya dair barış müzakerelerini yürütmek üzere tekrar aynı otellere döndü. Bu durum, ABD’nin Rusya ile olan ilişkilerinin yeniden şekillendirildiğine işaret edebilir.
Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, görüşmeleri doğrudan Putin ile sürdürmek amacıyla Moskova’ya gitti.
Beseda’nın görevde olması, Putin’in istihbarat birimlerinin uluslararası müzakerelerde Dışişleri Bakanlığı’nın yerini almaya başladığını göstermekte. Güvenlik uzmanları, bu durumun Soğuk Savaş döneminde dahi yaşanmamış bir gelişme olduğunu belirtiyor.
Uzmanlar, istihbarat yetkilileri ve diplomatların Ukrayna’nın işgalinin planlanmasına katkı sağlayan Beseda’nın varlığının, Kiev’e Putin’in siyasi kontrol sağlama hevesini vurguladığını ifade ediyor. Bu, ne Ukrayna’nın ne de çoğu Avrupa başkentinin kabul edebileceği bir durum.
“RUS ELÇİLİĞİNİ KORUMAK İÇİN ORADAYDI”
Kiev, Beseda’yı Kremlin’den kurtulma gayretlerini sabote etmekle itham ederken, Ukrayna’daki çatışmalardan önce Beseda’nın Federal Güvenlik Servisi (FSB) ofisindeki görevi sebebiyle Kremlin’in işgal planlarını desteklemek amacıyla anket verileri topladığını iddia ediyor.
Bundan yıllar önce, 2014’te Kiev’in Rusya yanlısı bir lideri devirmesi sürecinde, eski yüksek düzeydeki Ukraynalı yetkililer Beseda’nın pek çok Batı yanlısı protestocunun polis tarafından vurularak ölmesine sebep olan bir operasyonda yer aldığını belirtiyor. Kremlin ise onun sadece Rus elçiliğini korumak amacıyla orada olduğunu öne sürdü.
NEDEN “BARON” DİYORLAR?
Biden yönetimi döneminde, Kremlin’in Ukrayna işgali Moskova ve Washington arasındaki diplomatik ilişkileri, Küba füze krizinden bu yana en şiddetli duruma getirirken, iki ülke de iletişimi sürdürmek için istihbarat kurumlarına bel bağladı. Beseda, ABD ile iletişim kurma iznine sahip az sayıdaki Rus yetkiliden biri oldu. Bu dönemde, her iki ülke de iletişim kanallarını sürdürmek için istihbarat teşkilatlarından faydalandı ve dönemin CIA Direktörü William Burns ile görüşmeler yapması istendi.
CIA’nın “Baron” lakabı, Beseda’nın özel terzilik merakından ve Havana’da geçirdiği zamanlar sonucu edindiği puro alışkanlığından kaynaklanıyor.
CIA ile yürütülen gizli toplantılar, Avrupa ve Ortadoğu’da telefon kullanımının yasak olduğu otel konferans salonlarında gerçekleştirildi. Müzakereler, 2022 yılında Rusya’da tutuklu bulunan iki Amerikalının –altın madalyalı basketbolcu Brittney Griner ve eski deniz piyadesi Trevor Reed—silah tüccarı Viktor Bout ve uyuşturucu kaçakçısı Konstantin Yaroshenko ile takas edilmesiyle sonuçlandı.
“ÖLÜMÜMLE İLGİLİ SÖYLENTİLER ABARTILIYOR”
CIA, Beseda’nın hala görevde olup olmadığı konusunda kesin bir bilgiye sahip değil. Rus istihbarat uzmanı Andrei Soldatov’un raporuna göre, Beseda, Ukrayna işgalinin hükümeti devirmekteki başarısızlığı sonrasında Putin ile arasının açılmış ve polis tarafından tutuklanan Gershkovich ve diğer ABD’li mahkumların bulunduğu kötü ünlü Lefortovo hapishanesine gönderilmişti. Bazı ABD’li yetkililer, bu durumun mahkum değişim kanalı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğinden endişeliydi.
Ancak birkaç gün sonra ABD’li yetkililer Moskova’ya girdiklerinde, Beseda bir konferans masasının arkasında gülümseyerek onları karşıladı ve “Ölümümle ilgili söylentiler büyük ölçüde abartılıyor” diyerek espri yaptı.
