ABD yönetiminin korumacı ticaret politikalarının küresel ekonomi üzerindeki muhtemel etkileri, dünya çapında önemli risk kaynağı olmayı sürdürüyor. Dün ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray’da gerçekleştirilen bir etkinlikte, diğer ülkelere karşı tarifelerin uygulanmasını öngören bir kararnameyi imzaladı.
Bu kararname doğrultusunda, ABD’nin çeşitli ticaret ortaklarından ithal edilen ürünlere yüzde 10 ile yüzde 50 arasında değişen oranlarda tarife uygulanmaya başladı.
Trump’ın Vergi Tarifesi
İlgili düzenlemeye göre, Avrupa Birliği’ne (AB) yüzde 20, Çin’e yüzde 34, Vietnam’a yüzde 46, Tayvan’a yüzde 32, Japonya’ya yüzde 24, Hindistan’a yüzde 26, Güney Kore’ye yüzde 25, Tayland’a yüzde 36, İsviçre’ye yüzde 31, Endonezya’ya yüzde 32, Malezya’ya yüzde 24, Kamboçya’ya yüzde 49, Güney Afrika’ya yüzde 30, Bangladeş’e yüzde 37 ve İsrail’e ise yüzde 17 oranında tarife getirildi.
Türkiye, Birleşik Krallık, Brezilya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Mısır ve Suudi Arabistan gibi bazı ülkeler için de yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulanacağı açıklandı.
Ek olarak, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, ülkelerin karşılıklı tarifelere misilleme yapmamalarını tavsiye ederek, böyle bir durumda daha yüksek gümrük vergisi oranlarının gündeme gelmeyeceğini belirtti.
Analistler, ABD’nin bu tarife hamleleri sonrası farklı ülkelerin karşı misillemelerde bulunmasının muhtemel olduğunu vurgularken, ticaret savaşlarının derinleşebileceğine dair endişelerin risk algısını olumsuz etkilediğini ifade etti.
ABD’nin 10 Yıllık Tahvil Faizi 13 Baz Puan Düştü
Tarifelerin küresel enflasyon ve ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin belirsizlikler barındırdığına dikkat çeken analistler, makroekonomik veri akışının ilerleyen dönemlerde daha da önemli olabileceğini ifade etti. Trump’ın ABD piyasaları kapandıktan sonra yaptığı açıklamalar, vadeli piyasalarda satış baskısını artırırken, güvenli liman varlıklarına olan ilginin arttığı gözlendi.
Tarife açıklamalarının ardından, yatırımcıların talebinin artmasıyla ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 13 baz puan düşerek yüzde 4,07 seviyesine geriledi. Ticaret savaşlarına dair endişeler, güvenli liman olarak görülen varlıklara olan talebi artırarak altının ons fiyatının 3 bin 167,86 dolarla rekor kırmasının ardından şu anda 3 bin 132 dolardan işlem görmesine yol açtı.
Dolar endeksi yüzde 0,2 düşerek 103,1 seviyesine gerilerken, Brent petrolün varili de önceki kapanışının yüzde 0,8 altında 73 dolardan işlem gördü. Trump’ın açıklamaları öncesinde kapanan New York Borsası’nda, S&P 500 endeksi yüzde 0,67, Nasdaq endeksi yüzde 0,87 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,56 artış gösterdi. Ancak ABD’nin endeks vadeli kontratları yeni güne sert düşüşle başladı.
Avrupa
Dün Avrupa borsaları olumsuz bir seyir izledi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, tarifeleri küresel ekonomi için büyük bir tehdit olarak nitelendirdi. Von der Leyen, belirsizliklerin artacağını ve daha fazla korumacılığı tetikleyebileceğini ifade ederek, “Sonuçları son derece olumsuz olacak” dedi.
Başkan Trump’ın diğer ülkelerin mevcut kurallardan haksız yere yararlandığı görüşüne katıldığını söyleyen Von der Leyen, dünya ticaret sisteminin küresel ekonomik gerçeklere uygun hale getirilmesi için her türlü çabayı desteklemeye hazır olduklarını belirtti. Ayrıca, ABD ile görüşmelere başlamak için henüz geç olmadığını vurgulayarak, “Başından beri, transatlantik ticaretteki engelleri kaldırmak için ABD ile müzakerelere açığız” şeklinde konuştu.
Analistler, AB’nin öncelikle diyalog temelli bir çözüm stratejisi benimsediğini ifade ederek, sonuç alınamaması durumunda ABD’ye karşı tarife ve ticari düzenlemelerin masaya yatırılabileceğini belirtti.
Tarifelere yönelik haber akışının dışında, Avro Bölgesi’nde açıklanacak olan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) toplantı tutanakları yatırımcılar tarafından izleniyor. Dün Almanya’da DAX 40 yüzde 0,66, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,22, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,30 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,27 değer kaybetti. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar yeni güne olumsuz bir seyirle başladı.
Asya
Asya borsalarında düşüş eğilimi sürerken, Trump’ın yeni tarifeleri bölgedeki borsa endeksleri üzerinde olumsuz etki yaratıyor. Çin Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı açıklamalara göre, Çin uygulanacak karara karşı olduğunu belirterek, kendi hak ve çıkarlarını koruyacak tedbirler alacağını duyurdu.
ABD’nin “karşılıklı tarife” uygulamasının tek taraflı olduğunu ve uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğunu belirten açıklamada, bunun ayrıca ABD’nin kendi çıkarlarına zarar vereceği ve küresel ekonomik kalkınmayı tehdit edeceği ifade edildi.
Açıklamada, ABD’nin bir dizi ticaret ortağının bu konuda duyduğu rahatsızlık ve açık muhalefetinin bulunduğu vurgulanırken, “Tarih, tarifelerin artırılmasının ABD’nin sorunlarını çözmeyeceğini göstermiştir. Ticaret savaşında kazanan olmaz ve korumacılık bir çözüm yolu değildir” denildi.
Analistler, bu tarife kararlarının ardından bölge endekslerinde satış baskısının etkin olduğunu, Japonya ve Güney Kore’den gelecek açıklamaların da yatırımcılar tarafından dikkatle izleneceğini belirtiyor. Bugün Japonya’da mart ayına ilişkin hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 50 ile beklenenden yüksek gelirken, bileşik PMI ise 48,9 olarak kaydedildi.
Çin’de ise mart ayı Caixin hizmet sektörü PMI 51,9 ile tahminleri aşarken, aynı dönemde bileşik PMI 51,8 seviyesinde gerçekleşti. Tüm bu gelişmelerle kapanışa yaklaşırken Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,8, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,8 geriledi.
Yurt İçinde Gözler Enflasyon Verilerinde
Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi günü yüzde 1,41 kayıpla 9.523,31 puandan tamamladı. Bugün ise piyasa gözleri mart ayı enflasyon verilerine çevrildi. AA Finans’ın Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,87 artmasını bekliyor.
Mart ayı enflasyon beklentilerine göre yıllık enflasyonun yüzde 39,05’ten yüzde 38,66’ya gerilemesi beklenirken, 2025 sonu enflasyon beklentisi ise mart ayı itibarıyla yüzde 30,62 olarak öngörülüyor. Dolar/TL, dün yatay bir seyirle 37,9467’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında bu seviye hemen altında 37,9350’den işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde enflasyon verilerinin yanı sıra dünya genelinde hizmet sektörü PMI verileri, Avro Bölgesi’nde ÜFE, ECB’nin toplantı tutanakları ve ABD’de dış ticaret dengesi ile haftalık işsizlik maaşı başvurularının takip edileceğini belirtiyor. Ayrıca, teknik açıdan BIST 100 endeksi için 9.600 ve 9.700 seviyeleri direnç, 9.400 ve 9.300 puanları ise destek konumunda ifade ediliyor.
