Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 17 Ekim 2019 tarihinde kabul edilen 7188 sayılı Yargı Paketi ile birlikte ceza adalet sistemine kazandırılan seri muhakeme ve basit yargılama usullerinin adil yargılanma hakkı ihlal edilmeden uygulandığını ifade etti. Bakan Tunç, bu yöntemlerin yürürlüğe girdiği tarihten bu yana sorunsuz bir şekilde uygulandığını belirterek, “Seri muhakemede 472 bin 183, basit yargılama usulünde ise 986 bin 739 olmak üzere toplamda 1 milyon 458 bin 922 dosya karara bağlandı.” dedi.
İSPATI KOLAY SUÇLARDA UYGULANAN YENİ YÖNTEMLER
Seri muhakeme ve basit yargılama usulleri, ispatı daha kolay olan suçlara yönelik uyuşmazlıkların hızlı ve etkili bir şekilde çözülmesini sağlıyor. Bu yöntemler, mahkemelere yapılan suç başvurularına daha hızlı yanıt verilmesini mümkün kılarak, adaletin işleyişini artırıyor. Bu çerçevede, mahkemelerin iş yükü azalmakta ve hukuki süreçlerin yürütülebilirliği artmaktadır.
SERİ MUHAKEME USULÜ İLE 472 BİN 183 DOSYA KARARA BAĞLANDI
Seri muhakeme usulü çerçevesinde, 2020 yılında 57 bin 666, 2021’de 78 bin 912, 2022’de 92 bin 184, 2023’te 99 bin 433, 2024’te ise 117 bin 927 dosya karara bağlanarak bu yöntemle toplam 472 bin 183 dosya çözülmüştür. Bu usul, soruşturma aşamasında yeterli şüphe bulunması durumunda, Cumhuriyet savcısı tarafından kamu davası açılmasını sağlamak amacıyla uygulanmaktadır.
Uygulanan yaptırımlar Cumhuriyet savcısı tarafından belirlenerek, şüpheliye teklif edilir. Bu teklif, suçlu tarafın avukatı huzurunda kabul edilirse, süreç başlatılıyor. Mahkeme, aynı gün içerisinde karar verirse süreç birkaç saat içinde sonlandırılabiliyor. Klasik bir davanın iki yıl sürmesine karşın, seri muhakeme usulü ile süreç oldukça kısalmaktadır.
BASİT YARGILAMA USULÜNDE 986 BİN 739 DOSYA KARARA BAĞLANDI
Benzer şekilde, basit yargılama usulü de 5 yıl içerisinde 986 bin 739 dosyada karar verilmesine olanak tanıdı. 2020’de 75 bin 746, 2021’de 235 bin 178, 2022’de 234 bin 316, 2023’te 201 bin 574, 2024’te 227 bin 181 ve 2025 yılının başından itibaren 12 bin 744 dosya sonuçlandırıldı. Bu usul, ceza üst sınırı 2 yıla kadar olan hapis cezası veya adli para cezası gerektiren suçlar için geçerlidir. Mahkeme, iddianameyi kabul ettikten sonra basit yargılama usulünü uygulama kararı alabilmektedir. Bu yöntemle 2 yıl sürebilecek bir dava, yaklaşık 3 ayda tamamlanabilmektedir. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nin kararları doğrultusunda dezavantajlı durumda olan sağır ve dilsiz bireyler de bu usullerden yararlanabilmektedir.
