Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Polonya’nın Varşova şehrindeki Kraliyet Şatosu’nda düzenlenen Üç Deniz Girişimi’nin 10. Zirvesi’nde Türkiye’yi temsil etti. Zirveye devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleştirilen genel oturumda, Uraloğlu, ev sahibi Polonya’ya gösterdiği misafirperverlik için teşekkür etti.
Bakan Uraloğlu, konuşmasında Üç Deniz Girişimi’nin Doğu ve Orta Avrupa’da kuzey-güney ekseninde güçlü bir bağlantı ağı oluşturacağını, bu durumun bölgesel kalkınmaya katkı sunacağını ifade etti. Türkiye’nin bu girişimi başından itibaren yakından takip ettiğini belirten Uraloğlu, söz konusu girişimin 10 yıl içinde iddialı bir fikirden, bölgesel kalkınma ve Avrupa entegrasyonu açısından dönüştürücü bir güce dönüştüğünü vurguladı.
Uraloğlu, Türkiye’nin Üç Deniz Girişimi’ne yönelik stratejik ortaklık başvurusunun, ulaşım, enerji ve dijital altyapıları güçlendirerek ülkelerin ortak paydasına dayanan bir bakış açısı üzerine inşa edildiğini aktardı. Coğrafi konumu itibarıyla Türkiye’nin tarihsel olarak bağlantı, ticaret ve enerji merkezi haline geldiğini belirten Bakan, Orta Koridor ve Kalkınma Yolu projeleri aracılığıyla Avrupa’nın küresel pazarlara erişimini artırmaya hazır olduklarını vurguladı.
Bakan Uraloğlu, Türkiye’nin enerji güvenliği konusunda da güçlü alt yapıya sahip olduğunu, Hazar Denizi bağlantılı ulaştırma koridoru ve Basra Körfezi ile yapılan bağlantılarla Üç Deniz Girişimi’ne bütüncül bir yaklaşım sunduğunu ifade etti. Üç Deniz Girişimi’ndeki stratejik ortaklık başvurusu ile Türkiye’nin bölgesel iş birliklerine sunduğu katkının önemine dikkat çekti.
ASYA VE AVRUPA KITALARI 5 KARA YOLU İLE BAĞLANDI
Uraloğlu, Türk Boğazları üzerinden Asya ve Avrupa’nın bağlantısının altyapı kapasitesi ile doğrudan ilgili olduğunu belirtti. İstanbul Boğazı’nda biri Avrasya Tüneli ile 4, 1915 Çanakkale Köprüsü ile ise 5 kara yolu geçişinin bulunduğunu hatırlattı. Ayrıca, demir yolu taşımacılığında da kesintisiz bir sistemin sağlandığını ifade etti.
Bakan, İstanbul Boğazı üzerinde gerçekleştirilecek olan yeni köprü projelerinde demir yolu geçişinin de planlandığını ve bunun için yaklaşık 5 milyar dolarlık bir yatırım öngörüldüğünü belirtti. Komşu ülke Bulgaristan ile işbirliğinin önemine değinerek yeni demir yolu sınır geçişinin kapasite sorununu gidermeyi amaçladığını ifade etti. Küresel pazarda önemli bir lojistik merkez olma hedefi doğrultusunda yapılan projelerin uluslararası ödüller aldığını da ekledi.
Uraloğlu, Türkiye’nin megaproje konusundaki tecrübesinin Üç Deniz Girişimi Yatırım Fonu’nu güçlendirerek dönüştürücü projeler gerçekleştirme kapasitesini artıracağını belirtti. Türkiye’nin akıllı ulaşım ve dijital altyapı stratejilerinin Avrupa’nın sürdürülebilirlik hedefleriyle uyumlu olduğunu ifade etti.
Enerji güvenliğinin günümüzde önemli bir konu olduğunu belirten Uraloğlu, Türkiye’nin bu alandaki başarılarının ve komşularıyla olan işbirliklerinin enerji arz güvenliğini temin etmede aktif bir rol oynadığını ekledi. Üç Deniz Girişimi ülkeleriyle birlikte daha müreffeh bir bölge inşa etme hedeflerinin bulunduğunu söyledi.
Zirve sırasında diğer ülkeleri temsil eden hükümet yetkilileri ile ikili görüşmeler de gerçekleştirildi.
ÜÇ DENİZ GİRİŞİMİ
Bu girişime, Karadağ ve Arnavutluk resmi üye olarak katılırken, Türkiye ve İspanya stratejik ortak olarak yer aldı. Üç Deniz Girişimi, 2015 yılında Avrupa Birliği destekleriyle Polonya ve Hırvatistan’ın öncülüğünde başlatılmıştır.
Girişimin amacı, Orta ve Doğu Avrupa’daki ulaşım, enerji ve dijitalleşme alanlarındaki altyapı eksikliklerini gidermek içindir. Toplamda 143 önemli proje bu girişim kapsamında belgelenmiştir. Girişim ilk aşamada 12 Avrupa Birliği üye ülkesini bir araya getirmiştir.
Girişimin ismi, 12 ülkenin coğrafi olarak Baltık, Adriyatik ve Karadeniz arasında yer almasının yanı sıra bu denizler üzerinden dünya pazarlarına ulaşma hedefinin bir yansımasıdır. 2023 yılı itibarıyla Yunanistan’ın katılımıyla genişletme sürecine girmiştir. ABD, Avrupa Komisyonu, Almanya ve Japonya da girişimin stratejik ortakları arasındadır.
YAKLAŞIK 550 MİLYAR AVROLUK ALTYAPI İHTİYACI
Üç Deniz Girişimi’nin önemli projelerinden biri olan Via Carpatia kapsamında Türkiye’nin de yer aldığı ifade edilmiştir. Bu proje, Litvanya’nın Klaipeda Limanı’ndan başlayarak Türkiye üzerinden Selanik Limanı’na uzanmaktadır. Daha fazla katılımın bölge güvenliğine katkıda bulunması beklenmektedir.
Öte yandan, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde altyapının yetersiz kalması nedeniyle hızlı bir şekilde yatırımların yapılması gerekmektedir. 2030 yılına kadar ulaşım alanında 290 milyar avro, enerji alanında 88 milyar avro ve telekomünikasyonda da 160 milyar avro yatırım ihtiyacının olduğu tahmin edilmektedir.
