Türkiye, iklim değişikliği, artan su talebi ve tarımda kontrolsüz sulama gibi etkenler sonucunda “su stresi” yaşayan ülkeler arasında yer alıyor. Bu duruma çözüm bulmak amacıyla yeni su projeleri geliştirme çabalarını da hayata geçiriyor.
Küresel iklim değişikliğinin yarattığı sıcaklık artışları ve dengesiz yağış düzenleri, tatlı su kaynaklarının hem miktar hem de kalite açısından azalmasına yol açarak, özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde su kıtlığı riskinin artışına sebep olmaktadır.
Bu bağlamda, su kaynaklarının halkın ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalması anlamına gelen su stresi, Türkiye’nin gündeminde önemli bir yer tutuyor.
AA muhabirinin Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) raporuna dayandırdığı bilgilere göre, 2040 yılı itibarıyla 33 ülkenin “çok yüksek” seviyede su stresiyle karşı karşıya kalacağı öngörülüyor.
Bu raporda, su stresi seviyesinin 5 üzerinden 5 olarak değerlendirildiği ülkeler Bahreyn, Kuveyt, Katar, San Marino, Singapur, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Filistin ve İsrail şeklinde sıralanıyor.
Gelecek yıllarda su kıtlığına maruz kalması beklenen ülkeler arasında ise Türkiye, Yunanistan, İspanya, Tunus, Azerbaycan, Fas, Pakistan, Şili ve Türkmenistan yer alıyor.
– SU SEFERBERLİĞİ KAPSAMINDA FARKINDALIK
Bu sorunun üstesinden gelmek ve gelecek nesillerin yaşam kalitesini artırmak amacıyla Türkiye, çeşitli kurum ve kuruluşlarla birçok projeye imza atmaktadır.
Devlet Su İşleri (DSİ), 3 tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye’nin su kaynaklarını daha etkin kullanma hedefiyle yeni su projeleri geliştirmekte. 2024 yılında tamamlanması planlanan projeler arasında 41 baraj, 17 gölet ve bent, 18 yer altı barajı, 87 sulama tesisi, 15 toplulaştırma projesi, 26 içme suyu tesisi, 6 hidroelektrik santral (HES) ve 367 taşkın koruma tesisi yer alıyor.
Bu projeler sayesinde 230,74 hektometreküp (hm³) su depolanmış, 103 bin 116 hektar alan sulamaya açılmış, 14 bin 345 hektar sulama alanı yenilenmiş ve 231,48 hm³/yıl içme suyu sağlanmıştır. Ayrıca, 63,78 megavat kurulu gücünde HES tesisleri devreye alınmış ve 2 bin 262 hektar toprak taşkınlardan korunmuştur.
– “SU, STRATEJİK BİR DEĞER OLARAK GÖRÜLMELİ”
Türkiye Su Enstitüsü (SUEN) Başkanı Lütfi Akca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’nin iklim değişikliği ve artan nüfus nedeniyle su kaynakları açısından daha fazla risk altında olduğunu ifade etti.
Akca, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2023’te başlattığı Su Verimliliği Seferberliği ile suyun daha etkili bir şekilde kullanılmasının amaçlandığını vurguladı. Suyun artık stratejik bir değer olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Ayrıca, Türkiye’nin “su fakiri” değil, su stresi yaşayan ülkeler arasında bulunduğunu belirten Akca, “Su miktarından ziyade, su yönetimi ve kullanım alanları kritik öneme sahip. Tarımda kullanılan suyun hem azaltılması hem de verimliliğinin artırılması gerekli.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’de su kullanımının büyük bir kısmının tarımda gerçekleştirildiğini belirten Akca, “Kapalı boru sistemleriyle basınçlı sulama ile yüzeysel sulamadan modern sulama tekniklerine geçiş yapıyoruz. Suyun önemi konusunda farkındalığın artmasıyla tüm ilgili kurumlar çalışmalara yönelmiş durumda.” şeklinde değerlendirdi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürüttüğü seferberliğin sadece tarımı değil, içme suyu, sanayi ve bireysel tüketimi de kapsadığını belirten Akca, “Bu seferberlik yalnızca çiftçiye hizmet etmekle kalmıyor, çocukların eğitimine kadar geniş bir yelpazeyi etkiliyor.” dedi.
Öte yandan, iklim değişikliği nedeniyle azalan yağışlar ve artan sıcaklıklar sonucunda barajlarda yeteri kadar su birikmediğine dikkat çeken Akca, “Kurak dönemlerde barajların dolmaması enerji üretimini olumsuz etkiliyor. Türkiye’de geliştirilen yeni yüzer Güneş Enerjisi Santrali (GES) sistemleri, buharlaşmayı azaltarak enerji üretimine katkı sağlıyor.” diye ekledi.
