ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptığı açıklamalar, piyasalarda önemli etkilere yol açmaya devam ediyor. Trump’ın Çin ile devam eden “tarife mücadelesi”, küresel ticarette belirsizliklere neden olurken, artan ticaret savaşları ve olası resesyon kaygıları güvenli liman varlıklarına ilgi gösterilmesine zemin hazırlıyor.
Analistlere göre, ABD ekonomisinin bu belirsizlikler ve olumsuz etkilerden kolayca kurtulması beklenmiyor. Tarife belirsizliklerinin, ülkede resesyon endişelerini artırdığı belirtilirken, bu durum doların diğer para birimlerine karşı zayıflamasına yol açıyor.
Bu koşullar altında, geçtiğimiz hafta dolar endeksi, Temmuz 2023’ten bu yana ilk kez 100 seviyesinin altına gerileyerek 99,014 seviyesine düştü. Bu, Nisan 2022’den bu yana görülen en düşük seviyeyi temsil ediyor.
Makroekonomik veriler açısından, ABD’nin tarife önlemlerinin enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerine dair endişeler devam ederken, ülkenin açıkladığı son veriler enflasyonun yavaşladığını gösteriyor.
Örneğin, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Mart ayında aylık olarak %0,1 düşerken, yıllık bazda ise %2,4 ile beklenenin altında gerçekleşti. Bu durum, Mayıs 2020’den bu yana ilk kez aylık bazda TÜFE’de bir azalma meydana geldiğini gösteriyor. Enerji ve gıda fiyatları hariç çekirdek TÜFE de Mart ayında aylık %0,1, yıllık ise %2,8 artış gösterdi; bu da yine beklentilerin altında kaldı.
Altın yeniden tarihi zirveye ulaştı
ABD-Çin ticaret savaşının hızlanması ve doların değer kaybetmesi, yatırımcıları güvenli liman olan “altın”a yönlendirdi. Cuma günü, altının ons fiyatı 3,245.43 dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseldi. Haftayı ise 3,238 dolardan kapattı. Gümüş fiyatları da sert düşüşlerin ardından gelen tepki alımları sayesinde değer kazandı ve haftayı 32,30 dolardan tamamladı.
Platin ve paladyum fiyatları, değerli metaller piyasasındaki genel dalgalanmalarla birlikte oluşan kaygılara rağmen, ticaret savaşı ve otomotiv sektörüne yönelik endişeler sebebiyle sınırlı artışlar gösterdi.
Üçüncü şahısları etkileyen ons bazında fiyatlar, geçen hafta gümüşte %9,1, altında %6,6, platinde %2,9 ve paladyumda ise %0,3 artış kaydetti.
Baz metallere dolar desteği
Baz metaller, geçen haftaya, ticaret savaşlarıyla dolu bir ortamda olumsuz açılış yapmasına rağmen, Trump’ın 75’ten fazla ülkenin ABD ile iletişime geçtiğini ve bu ülkelere ek tarifelerin 90 gün süreyle durdurulacağını açıklaması ile çinko hariç pozitif bir grafik çizdi.
Pazarda baz metallerde libre bazında, bakır fiyatları %4,1, nikel %3, kurşun %0,5 ve alüminyum %1 artarken, çinko %0,2 azalış gösterdi.
Petrol talep endişesiyle geriledi
Petrol fiyatları, ABD-Çin arasında devam eden tarife anlaşmazlıklarının küresel enerji talebini olumsuz etkileyebileceği endişeleri ve OPEC ile OPEC dışı ülkelerin üretimi artırma planları nedeniyle geriledi.
Haftanın son işlem gününde Brent petrolün varil fiyatı, uluslararası piyasalarda 58,22 dolara kadar inerek, Şubat 2021’den bu yana en düşük seviyeye ulaştı. Bu talep düşüşü, doğal gaz fiyatlarına da yansıyarak, fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.
Bu gelişmeler sonucunda Brent petrolün varil fiyatı bu hafta %2,3 azalırken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın fiyatı da %7,7 değer kaybetti.
Kahve ve kakao tarife endişesiyle değer kaybetti
Tarım emtia fiyatları, geçen hafta küresel ekonomik belirsizlikler, kötü hava koşulları ve zayıflayan dolar endeksi nedeniyle karışık bir seyir izledi. Özellikle buğday fiyatları, Rusya’daki olumsuz hava koşulları nedeniyle yükseliş kaydetti. Ayrıca, Karadeniz bölgesindeki kuraklık bekleyişleri ve Batı Avustralya’daki ekim alanlarının daralmasına ilişkin haber akışları, arz riski endişelerini artırarak fiyatlara destek sağladı.
Mısır fiyatları, zayıflayan dolar ve güçlü talep dolayısıyla değer kazandı. ABD’nin 55 milyon metrik ton (MMT) ihracat taahhütünün %85’ine ulaşması, yatırımcıların mısır vadeli işlemlerindeki net kısa pozisyonlarını azaltmasına yol açtı. Brezilya ve Arjantin’in üretim tahminleri de fiyat artışını destekledi.
Soya fasulyesi fiyatları ise, bilinmeyen bir bölgeye gönderilen 121 bin metrik tonluk özel ihracatla destek buldu. Çin’in uyguladığı ek tarifelere rağmen ABD sevkiyatlarının sabit kalması da fiyatları yukarı taşıdı. Chicago Ticaret Borsası’nda, bu hafta soya fasulyesi ve mısırda %7,8, pirinçte %3,3 ve buğdayda %4,8 artış kaydedildi.
Diğer yandan, kahve ve kakao fiyatları ise, ABD’nin Vietnam ve Batı Afrika’dan yaptığı yüksek ithalat vergilerine yönelik endişelerden dolayı değer kaybetti. Bu durum, pazar daralması riski yaratarak fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Şeker fiyatları da, artan küresel arz beklentileri ve petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle değer kaybı yaşadı.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te, libre bazında şeker fiyatları %5,4, kahve fiyatları ise %2,8 düşerken, pamuk %5,8 yükseldi. Kakaonun ton başına fiyatı ise arz endişeleri nedeniyle %1,5 azalışla haftayı tamamladı.
