Belek Turizm Bölgesi’nde bulunan NEST Kongre Merkezi’nde düzenlenen Antalya Diplomasi Forumu’nda “Ayrışan Dünyada Diplomasiyi Sahiplenmek” konulu bir Liderler Paneli gerçekleştirildi.
Andrea Sanke’nin moderatörlük yaptığı panelde, Birleşmiş Milletler (BM) 79. Genel Kurul Başkanı Philemon Yang, Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio ve eski Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor yer aldı.
Yang, dünya çapında yaşanan sorunların aşılması için işbirliğinin şart olduğunu vurguladı ve “Çok taraflı sistem çalışmazsa hiçbir ülke, bu sorunlarla tek başına başa çıkamaz.” ifadelerini kullandı.
BM’nin belirli dönemlerde eleştirilere maruz kaldığını ama bu kuruluşun insanlık tarihinin benzeri olmayan bir görev üstlendiğine de dikkat çekti. Yang, “Her şeyin mükemmel olmasını istiyoruz ama mükemmel değiliz. Sorunlarımız var ancak bunları çözebilecek kapasitemiz de mevcut.” şeklinde konuştu.
Yang, çok taraflılığın zor bir dönemden geçtiğini fakat bunun üstesinden gelinebileceğini ifade etti ve Küresel Güney’in hızının istediği seviyede olmasa da arttığını belirtti.
BM’nin 80 yılı aşkın bir geçmişe sahip olduğunu hatırlatan Yang, “BM’nin, bugün BM Güvenlik Konseyi ve hatta başkanlığını yaptığım Genel Kurul ile ilgili bazı reformlar gerçekleştirmesi gerekiyor.” ifadesinde bulundu. Yang, Güvenlik Konseyi için reformların kaçınılmaz olduğunu da ekledi.
Genel Kurulun yeniden etkinleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Yang, bunun dünya genelinde daha adil ve kapsayıcı bir temsil sağlanması açısından önemli olduğunu belirtti.
Diplomasi ve müzakerelerin en etkili araçlar olduğuna dikkat çeken Yang, tarih boyunca büyük savaşların barış anlaşmaları ile sona erdiğine işaret etti. “Diplomasi anahtardır. BM, geleceğin örgütüdür. Eğer BM var olmasaydı bugün onu kurardık.” değerlendirmesinde bulundu.
“Barış görüşmesi olacaksa Ukrayna’nın orada bulunması gerek”
Eski Slovenya Cumhurbaşkanı Pahor, uluslararası sistemin çok taraflılıktan egemen devletlerin kendi menfaatlerini öne çıkaran bir yapıya dönüştüğüne dikkat çekti.
Pahor, BM Güvenlik Konseyi’nin mevcut yapısının küresel krizleri çözmeye yeterli gelmediğini vurguladı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’na ilişkin konuşan Pahor, “Rusya, Ukrayna’ya karşı saldırgan bir tutum sergiledi. Ukrayna, bu saldırının mağduru oldu. Eğer bir barış görüşmesi yapılacaksa, Ukrayna’nın orada bulunması gerekir. Ukraynalılar olmadan hiç kimse Ukrayna’nın geleceğine karar verme hakkına sahip değildir.” şeklinde ifade etti.
Pahor, adil olmayan bir çözümün yeni çatışmalara yol açabileceği uyarısında bulundu ve “Barış, adil ve kalıcı olmalı; adil değilse kalıcı bir barışa ulaşamayız.” görüşünü paylaştı.
“Afrika, BM Güvenlik Konseyi’nde yeterince temsil edilmiyor”
Sierra Leone Cumhurbaşkanı Bio, uluslararası sistemin artık işlevini yitirdiğini ve acilen reforma ihtiyaç duyduğunu söyledi. Bio, “Bu durumu değiştirebilmek için başka bir savaşa gerek yok. Şu anda yaşananların çoğu, BM’nin artık tüm ülkelerin güvendiği ana forum olarak görülmemesinin bir sonucudur. Çok taraflı sistem güvenilirliğini kaybetti.” dedi.
Bio, BM Güvenlik Konseyi’ndeki kararların yüzde 70’inin Afrika’yı ilgilendirdiğine dikkat çekti ancak Afrika’nın yeterince temsil edilmediğini belirtti.
Savaşların çözümünün yalnızca diyalogla mümkün olduğunu vurgulayan Bio, “11 yıl süren ve Afrika’nın en acımasız iç savaşlarından biri, şiddet kullanmadan, karşılıklı saygı ve diyalogla sona erdirildi.” şeklinde ifade etti.
Cumhurbaşkanı Bio, mevcut küresel sistemde güçlü olanların daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine değinerek, “En güçlü olanların, diğerlerine destek olma gibi ahlaki bir yükümlülüğü vardır. Uluslararası sistemde eksik olan budur.” dedi.
