Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Uluslararası Zeytin Konseyi (IOC) verilerine göre, yurt içinde zeytin ağacı varlığının yanı sıra sofralık zeytin ve zeytinyağı üretiminde de önemli bir artış yaşandı.
Zeytin yetiştiriciliği konusundaki çalışmalar neticesinde, 2001 yılında 99 milyon olan zeytin ağaç sayısı, 2023 yılı itibarıyla 205 milyona ulaştı. Bu artış, zeytin üretimi üzerinde de olumlu bir etki yarattı. 2001-2024 döneminde zeytin üretimi, 600 bin tondan 3 milyon 750 bin tona çıkarak 6 katın üzerinde bir artış gösterdi. Geçen yıl ise üretim, bir önceki yıla göre yüzde 150 artışla Cumhuriyet tarihi içinde kaydedilen en yüksek seviyeyle sonuçlandı.
Zeytinyağı üretimi de 2024/2025 döneminde 475 bin tona yükselirken, sofralık zeytin üretimi 700 bin tona ulaştı. Bu alanda Türkiye, Mısır’ı geride bırakarak dünya genelinde lider konuma yerleşti. Mısır, 600 bin tonla Türkiye’yi takip ederken, İspanya ise 468 bin tonla üçüncü sırada yer aldı.
“Ağaç sayısı bakımından İspanya’nın ardından ikinci sıradayız”
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Mustafa Tan, sektörde 2007 yılında belirlenen zeytinyağı ve sofralık zeytinde dünya ikinciliği hedefinin yanı sıra, zeytin ağaç sayısının iki katına çıkarılması hedeflerinin 2022/2023 ve 2024/2025 dönemlerinde gerçekleştirdiğini belirtti.
Türkiye’nin zeytin ağacının anavatanı olduğuna dikkat çeken Tan, “Zeytin, Anadolu’dan yayıldı ve zaman içerisinde İspanya zeytincilikte ön plana çıktı. Son 15-20 yıl içinde liderlik sıralaması genellikle İspanya, İtalya, Yunanistan, Tunus ve Türkiye şeklinde olmuştur. Bazen Türkiye ile Tunus yer değiştirebiliyor.” ifadelerini kullandı.
Tan, sofralık zeytin üretiminde elde edilen başarıyla Türkiye’nin Mısır’ı geçerek dünya lideri konumuna geldiğini vurgulayarak, “2024/2025’te Türkiye, bu başarının tesadüfi olmadığını ortaya koydu. Zeytinyağı üretiminde 475 bin tonla dünya ikincisi, sofralık zeytinde ise 700 bin tonla dünya birincisi olduk. Hedeflerimizi belirlerken Türkiye’deki zeytin ağacı sayısı 100 milyondu. Hükümet, yeni dikimleri teşvik amacıyla fidan yardımı sağladı ve bu sayıyı iki katına çıkardık. Zeytin ağacı sayısı her yıl artmakta ve hedefimiz 250 milyona ulaşmak.” dedi.
Ülkenin zeytincilik alanındaki gelişmelerinin önemine değinen Tan, şu şekilde konuştu:
“Üretimde önemli aşamalar kaydettik. Sektör zaman zaman fiyat regülasyonuna ihtiyaç duyuyor. Avrupa Birliği Zeytinyağı Mevzuatı’ndaki gibi üçlü fiyat, depolama yardımı ve üretim desteği gibi düzenlemelere ihtiyaç var. Bu tür önlemler sektördeki gelişimi hızlandıracaktır. Ayrıca yerli çeşitlerin korunması ve geliştirilmesi konusundaki AR-GE çalışmalarımızda da olumlu ilerlemeler kaydediyoruz. Ülkemizin fidan çeşitleri konusunda dışa bağımlılığa gerek yok; ithal menşeli fidanlar, Anadolu’nun zeytin ağacının anavatanı imajına zarar verebilir.”
