Trump’ın yürüttüğü korumacı ticaret politikalarının yarattığı belirsizlik, küresel piyasalarda risk algısının yüksek kalmasına neden olmaya devam ediyor. Yapılan veya yapılması beklenen misilleme adımları, piyasalar üzerinde olumsuz bir etki yaratıyor.
ABD’nin tarife artırımlarına gelen ilk tepkiler, Cuma günü Çin’in, ülkeden ithal ürünlere getirilen yüzde 34’lük gümrük vergisi artışına karşı aynı oranda bir ek tarife uygulayacağını duyurmasıyla şekillendi.
Trump, konuya dair sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Çin yanlış oynadı, paniklediler. Bu, karşılayamayacakları tek şey” ifadelerini kullandı.
Analistler, Trump’ın tarifelere ilişkin açıklamalarından sonra borsa endekslerindeki düşüşlerin 2020’den bu yana görülen en yüksek seviyelere ulaştığını belirtirken, Çin’in misillemeleriyle birlikte küresel ticaret savaşlarının daha da yoğunlaşacağına dair kaygıların arttığını söyledi.
ABD piyasalarında geçen hafta gerçekleşen iki günlük değer kaybı, 6 trilyon doları aşan kayıplara yol açtı. Haftanın ilk işlem gününde ise Asya endeksleri öncülüğünde ciddi bir satış baskısı gözlemleniyor.
Analistler, ABD’nin ticaret ortaklarına getirdiği karşılıklılık esaslı tarifelerin olası etkilerinin, global ticaret ve imalat stratejilerini değiştirebileceğine dikkat çekti. Bu durum, varlık fiyatlamalarında belirsizliği artırıyor. Ayrıca, merkez bankalarının para politika stratejilerinin de değişebileceği ifade ediliyor.
ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, Trump’ın tarifeler hakkında yaptığı açıklamalardan sonra yaptığı açıklamada, beklenenden yüksek tarife artışlarının olası ekonomik etkilerinin değerlendirilmesinin zor olduğunu vurguladı.
Powell, “Önümüzdeki çeyreklerde yüksek tarifelerin ekonomiyi etkilemesi ve büyük ihtimalle enflasyonu artırması bekleniyor. Para politikasında hangi yönün izleneceğini söylemek için henüz çok erken” dedi.
Tarife açıklamaları sonrasında para piyasasındaki fiyatlamalarda da değişimler yaşanarak, Fed’in faiz indirim beklentileriyle ilgili tahminler Mayıs ayına kaydırıldı. Analistler, bu dönemde Fed’in yüzde 53 ihtimalle faiz indirmesinin beklendiğini belirtti.
Tarifelerin ekonomiyi olumsuz etkileyebileceği endişeleri, Fed’in yıl sonuna kadar toplamda 4 faiz indirimi yapma beklentisini güçlendiriyor. Ayrıca, ABD’de Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin öngörülerin üzerinde gelmesi de fiyatlamalarda etkili oldu. Bu hafta açıklanacak enflasyon verileri, piyasa beklentilerini değiştirebilir.
Yatırımcılar devlet tahvillerine yöneliyor
Yatırımcılar, son tarife açıklamalarının ardından daha az riskli varlıklara yönelerek, özellikle devlet tahvillerine ilgi gösteriyor.
Artan risk algısının etkisiyle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 6 baz puan düşüşle yüzde 3,94’te işlem görüyor. Almanya’nın 10 yıllık devlet tahvili faizi yüzde 2,52, Fransa’nın 10 yıllık devlet tahvili faizi yüzde 3,30, İngiltere’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,44 ve Japonya’nın 10 yıllık devlet tahvil faizi yüzde 1,13 seviyesinde.
Dolar endeksi 102,9’a gerilerken, altının ons fiyatı yüzde 0,5 azalışla 3.023 dolardan işlem görüyor. Cuma günü Brent petrolün varil fiyatı yüzde 5,6 düşüşle 65,7 dolardan kapanırken, şu anda 63,8 dolara düşerek Nisan 2021’den bu yana en düşük seviyede işlem görmekte.
Kripto paralarda da kayıplar devam ederken, Bitcoin yüzde 5,1 düşüşle 78.868 dolara gerileyerek kayıplarını sürdürdü. Ethereum ise önceki gün yüzde 12 değer kaybedip, şimdi de yüzde 1,7 düşüşle 1.575 dolardan işlem görüyor.
Cuma günü New York Borsası’nda Nasdaq endeksi yüzde 5,82, S&P 500 endeksi yüzde 5,97 ve Dow Jones endeksi yüzde 5,50 değer kaybetti. ABD endeks vadeli kontratlar haftaya düşüşle başladı, Nasdaq yüzde 4,1, S&P 500 yüzde 3,4 ve Dow Jones yüzde 2,7 düşüşle işlem görmekte.
Avrupa piyasalarında misilleme açıklamaları bekleniyor
Cuma günü Avrupa borsaları olumsuz bir seyir izlerken, Trump’ın tarifelerine karşı gelecek olası misilleme açıklamaları dikkatle takip ediliyor. Avrupa Birliği ülkelerinin, önümüzdeki günlerde Trump’ın gümrük vergilerine karşı birleşik bir cephe oluşturması bekleniyor.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Amerika ile ticarette engelleri kaldırmak için müzakere yapmaya her zaman hazır olduklarını söyledi. Eş zamanlı olarak karşı tedbirler almaya da hazırlıklı olduklarını belirtti.
Analistler, AB’nin alacağı adımların küresel ekonomi üzerindeki etkisinin büyük olabileceğini ifade ederek, artan ticaret savaşı kaygılarının piyasadaki satış baskısını sürdürmesine neden olabileceğini vurguladı.
Cuma günü Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 4,95, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 4,26, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 4,95 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 6,53 değer kaybetti. Avrupa vadeli kontratlar, yeni haftaya satış baskısıyla başladı.
Asya borsalarında derin satışlar
Haftanın ilk işlem gününde Asya borsalarında negatif bir seyir gözlemleniyor. Cuma günü Çin yönetimi, ABD’nin tarife artırımlarına karşı misilleme önlemlerini açıklamıştı.
Çin Ticaret Bakanlığı, 4 Nisan’dan itibaren bazı nadir toprak elementlerinin ihracatına sınırlama getireceğini duyurdu. Ayrıca, 27 ABD şirketinin ihracat kontrol listesine eklendiği ve bunlardan 16’sının askeri ve sivil kullanıma ait ürünlerinin ihracatının yasaklandığı belirtildi.
Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin tarife artışlarının ülkelerin haklarını tehdit ettiğini ve dünya ticaretinin kurallarını ihlal ettiğini vurguladı. Bu durum, bölgedeki risk algısını etkilemekte.
Hong Kong borsasında Alibaba’nın hisseleri yüzde 14,4, Lenovo’nun hisseleri yüzde 19,7, BYD’nin hisseleri yüzde 18,6, Xiaomi’nin hisseleri ise yüzde 15,3 düşüş gösterdi. Güney Kore ve Japonya borsalarında da derin satış baskısı etkili.
Bu gelişmelerle birlikte Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 6,6, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 5,2, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 6,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 11 değer kaybetti.
Yurt içinde para ve banka istatistikleri takip edilecek
Yurt içinde, Cuma günü küresel piyasalardaki düşüşe paralel olarak Borsa İstanbul’da da değer kaybı yaşandı. BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,10 düşüşle 9.379,83 puandan kapattı.
Dolar/TL, Cuma günü yüzde 0,1 düşüşle 37,9960’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında 38,0070 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistiklerinin yanı sıra, yurt dışında ABD tarifeleriyle ilgili gelişmelerin yakından takip edileceğini belirtiyor. Ayrıca, Avro Bölgesi’nde Sentix yatırımcı güven endeksi ve perakende satış verileri de önemli bir gündem maddesi.
BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 puanlarının destek, 9.450 ve 9.550 seviyelerinin ise direnç noktaları olarak değerlendirildiği kaydediliyor.
