Sarı-lacivertliler ve sarı-kırmızılılar, yarın 403. kez karşı karşıya gelecek. Ziraat Türkiye Kupası çeyrek final karşılaşması, Ülker Stadı’nda gerçekleştirilecek.
İki takım arasında 117 yılı aşkın bir süreliğine yayılan rekabette ilk golü, Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent Serdaroğlu kaydetti.
17 Ocak 1909 tarihinde “Papazın Çayırı” olarak bilinen yerde oynanan ilk maçta Galatasaray, rakibini 2-0 mağlup ederek bu rekabete merhaba dedi. Bu karşılaşmada Galatasaray, Fenerbahçe’ye karşı oynadığı ilk 7 maçta gol yemeden sahadan ayrıldı.
FENERBAHÇE İLK GALİBİYETİNİ BEKLEDİ
Fenerbahçe, Galatasaray’a karşı ilk golü ve galibiyeti, rekabetteki 8. görüşmede elde edebildi. 4 Ocak 1914’te Union Club sahasında gerçekleşen İstanbul Ligi maçında Fenerbahçe, rakibini 4-2 yenerek yaklaşık 5 yıl süren galibiyet hasretine son vermiş oldu.
O maçta, Fenerbahçe’nin Galatasaray’a karşı attığı tarihi ilk gol ise Hasan Kamil Sporel tarafından kaydedildi.
ŞANLIURFA’DA KISACIK BİR DERBİ
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki TFF Süper Kupa mücadelesi yalnızca bir dakika sürdü. Sarı-lacivertliler, Şanlıurfa 11 Nisan Stadı’nda 19 Yaş Altı Takımı’yla sahaya çıktılar. Sarı-kırmızılılar tam kadro olarak maça gelirken, 1. dakikada Icardi’nin attığı golle öne geçtiler. Fenerbahçe’nin yönetimi tarafından alınan karar doğrultusunda sarı-lacivertli oyuncular oyundan çekilince Galatasaray bu maçı hükmen 3-0 kazanmış oldu.
EN AZ VE EN ÇOK SEYİRCİ İLE YAPILAN MAÇLAR
Fenerbahçe ve Galatasaray arasındaki en az seyirci recordu, 17 Kasım 1922’deki karşılaşmaya aittir. İttihat Sahası’nın sağanak yağış altında, hakem Fethi Tahsin Başaran’ın şemsiyeyle görev yaptığı bu maçı sadece 14 kişi izledi.
Diğer yandan, 21 Eylül 2003 tarihinde Atatürk Olimpiyat Stadı’nda gerçekleştirilen lig maçında toplam 70 bin 125 seyirci bulunuyordu. Bu sayı, iki kulüp arasındaki bir maçı izleyen seyirci sayısında rekor niteliği taşıyor.
REKABETİN GOLCÜLERİ
Rekabetin en çok gol atan ismi Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel’dir. Sporel, Galatasaray karşısında çıktığı 42 maçta toplam 27 gol atma başarısı gösterdi.
Onu 24 golle yine bir Fenerbahçı olan Alaattin Baydar izliyor. Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis’in 20, Galatasaraylı Metin Oktay’ın ise rekabette 19 golü olduğu biliniyor.
Ayrıca, her iki takımın formasını giymiş olan Tanju Çolak’ın, 14 golü Galatasaray, 8’i Fenerbahçe formasıyla olmak üzere toplam 22 golü bulunuyor.
Lig maçlarında ise Galatasaraylı Metin Oktay 9, Fenerbahçeli Aykut Kocaman 8 golle takımlarının en skorer oyuncuları olmuşlardır.
TURGAY ŞEREN’İN REKORU
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde en çok forma giyen futbolcu unvanı merhum Turgay Şeren’e aittir. A Milli Takım ve Galatasaray’ın efsanevi kalecisi, Fenerbahçe karşısında sarı-kırmızılı kaleyi 55 kez koruyarak bu rekoru elinde bulundurmaktadır.
ÖZLEM DOLU YILLAR
İki takım, rekabetin belirli dönemlerinde galibiyet konusunda zor zamanlar geçirdi. Fenerbahçe, ardı ardına 11, Galatasaray ise 18 maç boyunca galibiyet elde edemedi. Fenerbahçe, 20 Kasım 1949’da 2-0 kazandığı maçın ardından 11 maç galip gelmeyecek ve 22 Şubat 1953’te taraftarlarına Galatasaray karşısında 1-0’lık skorla galibiyet hediye edebilecekti.
Galatasaray ise 17 Mayıs 1942’de 3-1 galip geldiği maç sonrası tam 18 maç galip gelemedi ve 1 Aralık 1946’da oynadığı 19. maçta sahadan 1-0 galip ayrılmayı başardı.
– 19 ayrı stadda karşılaştılar
Fenerbahçe ile Galatasaray, geride kalan 402 maçın 19 farklı statta gerçekleşti. Rakipler İstanbul İnönü, Ali Sami Yen, Fenerbahçe, Taksim, Şeref, Ankara 19 Mayıs, Atatürk Olimpiyat, İzmir Atatürk, Ankaragücü, Türk Telekom, Yeni Erzurum (günümüzdeki adıyla Erzurum Kazım Karabekir), Offenbach, Frankfurt, Köln, Mönchengladbach Borussia Park, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has, Manisa 19 Mayıs, Antalya ve Şanlıurfa 11 Nisan statlarında mücadele etti.
HEYECANI HER İKİ TAKIMDA YAŞAYANLAR
Pek çok futbolcu, kariyerleri boyunca iki farklı takımın formasını giymiştir. Son dönemde bu iki takımda da yer alan futbolcular arasında şunlar bulunmaktadır: Raşit Çetiner, Güngör Tekin, Erdoğan Arıca, Engin Verel, Mehmet Oğuz, Erhan Önal, Arif Kocabıyık, İlyas Tüfekçi, Tanju Çolak, Semih Yuvakuran, Selçuk Yula, Hasan Vezir, Benhur Babaoğlu, Elvir Boliç, Sedat Balkanlı, Saffet Sancaklı, Ahmet Yıldırım, Sergen Yalçın, Emre Aşık, Fatih Akyel, Elvir Baliç, Haim Michael Revivo, Abdullah Ercan, Mehmet Yozgatlı, Stjepan Tomas, Servet Çetin, Emre Belözoğlu, Caner Erkin, Kazım Kazım, Mehmet Topal, Burak Yılmaz, Olcan Adın, Serdar Aziz, Şener Özbayraklı, Tolga Ciğerci, Garry Rodrigues, Sinan Gümüş, Emre Mor ve Michy Batshuayi.
BİR MAÇTA DÖRDER GOL ATANLAR
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde bir futbolcunun aynı maçta kaydettiği en fazla gol sayısı 4’tür. Galatasaraylı Celal İbrahim, Cemil Gürgen ve Metin Oktay ile Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel, bir maçta dörder gol atma başarısını göstermişlerdir.
EN ÇOK GÖRÜLEN SONUÇ: 1-0
İki takımın 116 yıllık geçmişinde, geride kalan 402 maçta en sık karşılaşılan sonuç 1-0 olmuştur. Fenerbahçe ve Galatasaray arasındaki maçlarda tam 75 kez 1-0’lık sonuç görülürken, 49 kez de 2-1’lik skor ortaya çıkmıştır.
EN FARKLI SKORLU MAÇ
İki takım arasında gerçekleşen maçlarda en farklı skorlu galibiyet 7-0’lık sonuçla Galatasaray’a aittir. Bu tarih 12 Şubat 1911’de oynanan İstanbul Ligi maçında kaydedilmiştir.
– Fenerbahçe’nin en farklı galibiyeti
Fenerbahçe, Galatasaray karşısında en farklı galibiyetini 2002-2003 sezonunun ilk yarısında Kadıköy’de oynanan maçta elde etti. 6 Kasım 2002 tarihinde gerçekleştirilen bu müsabaka 6-0’lık sonuçla sona erdi ve aynı zamanda lig maçlarında iki takım arasındaki en farklı galibiyeti oluşturdu.
EN GOLLÜ MAÇLAR
Fenerbahçe ile Galatasaray karşılaşmalarında, birçok gollü maçta toplam sekizer gol kaydedildi. Ali Sami Yen Stadı’nda 5 Haziran 1983’te gerçekleşen lig maçında iki takım 4-4 berabere kalırken, 7 Şubat 2001 tarihinde oynanan Türkiye Kupası yarı final maçı da 4-4 sonuçlanmıştır.
YARIDA KALAN MAÇ VE TARİHİ KAVGA
Fenerbahçe ve Galatasaray’ın 23 Şubat 1934’te düzenlediği İstanbul Ligi maçı, futbolcular arasında yaşanan bir kavga nedeniyle yarıda kalmıştı. Taksim Stadı’nda oynanan maçın 60. dakikasında Galatasaraylı Kadri Dağ’ın, Fenerbahçeli M. Reşat Nayir’e attığı tekme üzerine, olaylar patlak verdi. Saha karışınca, iki takımın oyuncularının yanı sıra tribünlerden de seyirciler kavgaya katıldı.
Yarıda kalan maçın ardından yapılan toplantıda “Mıntıka Futbol Heyeti” Türk spor tarihinde önemli cezalara imza atmış ve Fenerbahçe’den 9, Galatasaray’dan ise 8 futbolcu uzun süreli cezalara çarptırıldı. Fenerbahçe ve Galatasaray’ın ceza aldığı süreçte, en karlı çıkan takım Beşiktaş oldu ve o sezonu rakiplerinin önünde tamamladı.
YABANCI HAKEMLER
Rekabetin geçmişinde, birçok yabancı hakem mücadele etti. Bu hakemler arasında Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı, Alman, İsviçreli, Rumen, Macar, Yugoslav, Belçikalı ve Bulgar hakemler yer alıyor. İki takım arasındaki son derbiyi yöneten Sloven hakem Slavko Vincic, 55 yıl aradan sonra derbide görev alan ilk yabancı hakem olma unvanını kazandı.
TARİHTEN YAPRAKLAR
Galatasaraylı Bahri Altıntabak, Fenerbahçeli Şeref Has ile Nezihi Tosuncuk, rekabet tarihinde hem kendi kalelerine hem de rakip kaleye gol atan oyuncular olarak öne çıkıyor.
Şevki Şenlen, Raşit Çetiner, İlyas Tüfekçi, Hasan Vezir, Saffet Sancaklı ve Tanju Çolak, hem Galatasaray hem de Fenerbahçe formasıyla rekabette gol atma sevinci yaşamışlardır.
Rekabette takım değişikliği yapan futbolcular arasında, eski takımlarında kaptanlık bandını taktıktan sonra transfer olan isimler yer almaktadır. Fenerbahçe kaptanı iken Galatasaray’a geçmiş olan Naci Erdem ve Galatasaray kaptanı iken Fenerbahçe’ye geçmiş olan Mehmet Oğuz bu oyuncular arasındadır.
REKABETİN CENTİLMENİ
116 yıllık rekabette pek çok centilmenlik örneğine de tanık olundu. İki kulüp arasındaki rekabette son dönemde artan gerilime rağmen geçmişteki futbolcu ve yöneticilerin sergilediği centilmence davranışlar, mücadeleye renk katmıştır. Örneğin, bir derbi öncesinde Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylıları, “Oberle kardeşler hasta, Hasan da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik kadroyla görmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim.” diyerek bilgilendirmiştir.
Fenerbahçe’nin bu önerisini kabul eden Galatasaray, iyileşme sürecinin ardından 20 Ekim 1914’te yapılan erteleme maçında sarı-lacivertli rakibini 6-1 yenmiştir.
BERABER EVDE KALIYORLARDI
Rekabetin ilk yıllarında Galatasaray ve Fenerbahçe futbolcuları, ortak bir evde kalıyorlardı. Ara sıra bir araya gelerek sohbet eden sporcular, bir akşam sohbet ederken Galatasaray’dan Ali Sami Yen, maç öncesinde Fenerbahçelilere, “Said, yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen.” şeklinde uyarıda bulundu.
ERTELEME ÖNERİSİ
17 Kasım 1922’de oynanan derbi maçı öncesinde ilginç bir olay yaşandı. Kadıköy’de yapılacak olan mücadele için sahaya yağan yağmur büyük bir su birikintisi oluşturdu. Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübü’ne telefon açarak, “Saha çok kötü, maçı erteleyelim.” dedi. Bunun üzerine Galatasaray Başkaptanı Necip Şahin, “Anamız bizi bugün için doğurdu Galip Bey. Gelip maçı oynayacağız.” diyerek cevap verdi. Galatasaray, Kadıköy’e gelerek maçı oynamayı kabul etti ve Fenerbahçe karşılaşmayı 3-0 kazandı.
BİRLEŞME ÖNERİSİ
İki takımın kuruluş sürelerinde birleşme durumu bile gündeme geldiği, hatta iki kulüp başkanının ortak bir takım kurma konusunda anlaştıkları iddiaları mevcut. Galatasaray Kulübü’nün resmi dergisinin 2003 Şubat sayısında Adnan Işık, 1912 yılında Galatasaray Kulübü Başkanı Ali Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Başkanı Hulusi Bey’in ortak imzayla kayıt altına aldıkları belge doğrultusunda, birleşmemeleri halinde bile ortak bir takım kurma konusunda anlaştıklarını belirtti.
PENALTININ KAÇIRILMASI
Rakipler arasındaki 23 Ocak 1925 tarihinde Taksim Stadı’nda oynanan Vatan Gazetesi Kupası maçında da ilginç bir olay yaşandı. Fenerbahçe’nin kazanarak elde ettiği penaltı atışı öncesinde, stadın büyük balkon kısmı çökmüş ve bu durum karşısında Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bilerek penaltıyı kaleci Ulvi Yanal’a teslim etmiştir.
– Karma takım: “FenerSaray”
Fenerbahçe ve Galatasaray, 1934 yılında Türkiye’ye davet ettikleri yabancı takımlarla hazırlık maçı yaptıktan sonra üçüncü maçlarını “Fenerbahçe-Galatasaray Karması” adı altında oynamışlardır. Bu karmanın forması, iki kulübün renkleri olan lacivert, sarı ve kırmızıdan oluşmuştur.
CANAYDIN’DAN CENTİLMENLİK DERSİ
Son yıllarda iki takım arasındaki maçlar genellikle olaylı geçerken, Galatasaray Kulübü’nün eski başkanı Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımıyla dikkat çekmiştir. Sarı-kırmızılı kulübün 6 Kasım 2002 tarihinde Kadıköy’de Fenerbahçe’ye karşı aldığı 6-0’lık hezimet sırasında, başkanlık sıfatıyla ilk Fenerbahçe derbisini izleyen Canaydın, rakip takımın attığı golleri alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlamıştı. Bu centilmenlik gösterisi, ona hem camiasından bazı tepkiler getirmiş hem de Dünya Fair Play Konseyi (CIFP) tarafından 2002 Dünya Fair Play Ödülü’ne layık görmüştür. Özhan Canaydın ayrıca, bu davranışı nedeniyle Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) tarafından düzenlenen Fair Play Sportif Davranış Ödülü ile de ödüllendirilmiştir.
