Kakao fiyatlarındaki drastik değişimler, geçtiğimiz yılın etkileriyle bu yıl da sürmekte.
Geçen yıl kakao fiyatlarında gözlemlenen rekor artışlar, 2024’te bir tersine dönüş gösteriyor. Bu yıl fiyatların düşüş kaydetmesi dikkat çekiyor.
ABD merkezli emtia borsası Intercontinental Exchange’de, kakao ton fiyatı 2024 yılına 12 bin 931 dolarla rekor seviyede giriş yapmış; yıl sonunda 11 bin 675 dolara çıkarak yüzde 178,2 artış göstermişti. Fakat bu yıl, fiyatlar yüzde 33,3 oranında azalarak 8 bin doların altına gerilemiş durumda.
Geçtiğimiz yıl, kakao fiyatlarının yükselmesinde arza yönelik endişeler etkili olmuştu. Özellikle Batı Afrika’daki olumsuz hava koşulları, mahsuller üzerinde risk yaratmış ve küresel stoklardaki azalma, fiyatların yükselmesine sebep olmuştu.
Fildişi Sahili ve Gana’daki zayıf üretim de fiyat artışlarına zemin hazırlayan unsurlar arasında yer aldı. Özellikle Fildişi Sahili’ndeki ihracatçıların, ürünlerin kalitesizliği nedeniyle kakao çekirdeklerini reddettiği bilgisi, dünya genelindeki kakao arzında kayıplara yol açabileceği yönünde kaygıların artmasına neden oldu.
Kakao hasadında görülen azalma da doğrudan fiyatların artışına etki etti. Fildişi Sahili ve Gana’daki büyük kakao işleme tesisleri, artan tohum maliyetlerini karşılamakta zorlandıkları için üretimlerini kısıtlamak veya durdurmak zorunda kaldı; bu durum, kakao fiyatlarının yükselişine katkıda bulunmuştu.
Kakao arzındaki sorunların başlıca nedenleri arasında, uzun süreli kuraklık ve aşırı yağış gibi olumsuz hava koşullarının yanı sıra bitki hastalıkları da dikkat çekiyor. Özellikle kakao ağaçlarının ölümüne yol açan CSSVD virüsü, tarımda ciddi sorunlar yaratmakta.
Fildişi Sahili’nde kakao satışlarına getirilen kısıtlamalar, arzın daha da daralacağına dair endişeleri artırdı. Ülkenin kakao düzenleyicisi olan Le Conseil du Cafe-Cacao, işleme tesisleri bulunmayan şirketler ve ihracatçılar için kakao çekirdeklerini satın alma yasağı getirmişti.
Batı Afrika’da etkili olan Harmattan rüzgarlarının kakao hasadı üzerinde tehdit oluşturması, ürün sevkiyatlarını olumsuz etkilemiş ve bu durum fiyatların yükselmesine neden olmuştur.
Gana’dan gelen bilgiler, çiftçilerin kakao çekirdeklerini komşu ülkelere kaçırarak daha yüksek kazançla sattıklarını işaret ediyor. Bu da fiyatlardaki artışın nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Batı Afrika’da yağışların yetersiz olması, kakao üretimi konusundaki endişeleri tetiklemiş durumda. Küçük çikolata üreticileri, ham maddeye erişim sağlamak için daha yüksek fiyatlar teklif etmeye başladı. Bu gelişme, piyasalarda yeni bir yukarı yönlü trendin oluşmasına yol açan faktörlerden biri haline geldi.
