OECD, Küresel Borç Raporu 2025’i yayımladı.
Rapor, 2022 öncesinde etkili olan düşük faiz ortamının 2024 itibarıyla yerini yüksek faiz dönemine bıraktığını ortaya koyuyor.
Buna karşın, merkez bankalarının politika faizlerinde yaşanan azalmaların ardından, pek çok önemli ülke pazarında tahvil getirileri artış gösterirken, devlet ve şirket borçluluklarında da yükseliş dikkat çekiyor.
Bu yüksek maliyetler ve borç yükü, yatırım ihtiyaçlarının zirveye çıktığı bir dönemde borçlanma kapasitesini kısıtlama riski taşıyor.
Ayrıca, bazı kurumsal ve gelişmekte olan piyasa ihraççıları, piyasalara erişim konusunda zorluklarla karşılaşmakta, bu durum da fon hareketliliğini engellemektedir.
Artan jeopolitik ve makroekonomik belirsizlikler zemininde, borç piyasalarının sürdürülebilir büyümeyi finanse etme adına karşılaştığı zorlukların aşılması gerekiyor.
Devlet ve şirket tahvil borçları 2024’te 100 trilyon doları aştı
OECD raporuna göre, hükümetler ve şirketler 2024’te toplamda küresel piyasalardan 25 trilyon dolar borçlandı. Bu miktar, 2007’deki seviyenin neredeyse üç katına denk geliyor.
Bu yükseliş, büyük oranda 2008 mali krizi ve COVID-19 salgınının yarattığı etkilerin yansımasıdır. Borç piyasaları aracılığıyla finanse edilen büyük mali destek paketleri, daha derin bir ekonomik duraksamanın önlenmesine katkıda bulundu.
Şirketlerin tahvil piyasalarına daha fazla güven duymasıyla, 2024’te devlet ve şirket tahvil borçları dünya genelinde 100 trilyon doları geçti.
OECD ülkelerinde 2023’te 14 trilyon dolar seviyesinde olan devlet tahvil ihracatının, 2024’te 16 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Bu rakamın 2025’te 17 trilyon dolara çıkması da muhtemel görünüyor.
Gelişmekte olan ülkelerde de borçlanma düzeyinde belirgin bir artış meydana geldi. 2007’de 1 trilyon dolar seviyesinde olan tahvil ihracı, 2024’te 3 trilyon doların üzerine çıktı.
Bu ülkelerdeki mevcut borç düzeyi ise 2007’deki 4 trilyon dolardan 2024’te 12 trilyon dolara yükseldi.
Merkez bankaları, geçen yıl niceliksel sıkılaştırma yöntemleriyle borç piyasalarından çekilmeye devam etti.
OECD ülkelerinde, yerli devlet tahvillerinin merkez bankası varlıkları, 2021’de toplam ödenmemiş borcun yüzde 29’unu oluştururken, 2024’te bu oran yüzde 19’a geriledi.
OECD’ye göre, jeopolitik gerilimler ve ticari belirsizlikler, riskten kaçınma davranışlarını etkileyebilir ve bu durum uluslararası portföy akışlarını olumsuz yönde etkileyebilir.
Kurumsal piyasalardaki şoklar ise ihraççı, yatırımcı ve portföy düzeyinde yüksek konsantrasyon nedeniyle artma potansiyeli taşımaktadır.
Bu bağlamda, devlet tahvili piyasalarında likidite iyileştirilmekte, ancak oynaklık salgın öncesi seviyelerin üzerinde kalmaya devam etmektedir. Piyasa yapıcıları likiditeyi desteklese de, sınırlı depolama kapasitesi, piyasa stresinin arttığı dönemlerde sorunlar yaratabilir.
