Avrupa Birliği (AB), ABD Başkanı Donald Trump ile yaşanan gerginlikleri azaltmaya ve savunma konularındaki zafiyetlerini gidermeye yönelik güçlü bir müttefik arayışındayken, Türkiye ile savunma ve güvenlik işbirliğini derinleştirmeye yönelik çabaları dikkat çekiyor. Türkiye’nin güçlü savunma sanayisi ve NATO içindeki stratejik rolü, Avrupa’nın Ankara’ya yönelmesine neden oldu.
Trump’ın görevine başlamasının ardından, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için yürütülen görüşmelerde Avrupa’yı dışlayan bir yaklaşım sergilemesi, bölge liderlerini bir araya getirerek stratejik bir plan oluşturma çabasına yönlendirdi. Avrupalı liderler, Paris, Londra ve Brüksel’de bir araya gelirken, bu önemli toplantılara Türkiye’nin katılması, Brüksel-Ankara ilişkilerini de hareketlendirdi.
AB, Türkiye’yi “fikirdaş ülkeler” arasında sayarak, işbirliği ve ilişkilerin daha da sıkılaşacağına dair bir mesaj verdi. AB dönem başkanı Polonya’nın Başbakanı Donald Tusk, Ankara’ya gerçekleştirdiği ziyaret sırasında, Türkiye’nin Avrupa’nın savunmasına ve Ukrayna-Rusya barış süreçlerine aktif bir şekilde katkıda bulunmasını vurguladı.
Polonya’dan uzmanlar Dr. Karolina Wanda Olszowska, Dr. Aleksandra Maria Spancerska ve Dr. Karol Wasilewski, Türkiye’nin bölgedeki güvenlik rolü, Avrupa-Türkiye ilişkilerinin geleceği ve AB üyeliği süreci hakkında AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
– “TÜRKİYE, SAVUNMA SEKTÖRÜNDE ONLARCA YILLIK DENEYİME SAHİP”
Krakow merkezli Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Kurucu Başkanı Dr. Karolina Wanda Olszowska, Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna arasındaki barış müzakerelerinde arabulucu rolünün, görüşmelerin güvenli bir ortamda gerçekleşmesini sağlayacağını ve Ukrayna’nın çıkarlarına ters düşen bir barış anlaşmasının imzalanmasını engelleyeceğini belirtti. Olszowska, Polonya’nın savunma sanayisini geliştirmek için attığı adımların yanı sıra Türkiye’nin önemli bir rol üstlendiğini ifade etti. Türkiye’nin şu an dünyada en büyük 11. silah ihracatçısı konumunda olduğunu da vurguladı.
Olszowska, Polonya’nın 2021’de Bayraktar TB2 insansız hava araçlarını satın alarak Türk askeri teknolojisine olan ilgisini sergilediğini, Tusk’ın 12 Mart tarihindeki ziyaretinin ise iki ülke arasında daha kapsamlı bir savunma işbirliğinin sinyalini verdiğini kaydetti. AB ile Türkiye arasında savunma temelli gelişen ilişkilere dikkat çeken Olszowska, Polonya’nın AB dönem başkanlığı sırasında Türkiye’nin AB üyeliği için destek vermek adına uygun bir zaman dilimi içinde olduğunu da sözlerine ekledi.
– “TÜRKİYE, AVRUPA GÜVENLİK MİMARİSİNİN PARÇASI OLURSA VAZGEÇİLMEZ OLACAKTIR”
Varşova merkezli Doğu Araştırmaları Merkezi (OSW) Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Departmanı Başkanı Dr. Karol Wasilewski, Rusya-ABD görüşmelerinin 27 Şubat’ta İstanbul’da yapıldığına dikkat çekti. Wasilewski, Türkiye’nin barış görüşmelerinin ilerlemesi için geniş çaplı müzakerelerin yapılabileceği uygun bir lokasyon olabileceğini ifade etti. Türkiye’nin hem kendi hem de Avrupa’nın yararına olan kararları savunması gerektiğini belirtti.
Avrupa ülkelerinin Türkiye’nin desteğini aramakta olduğuna da değinen Wasilewski, bu işbirliğinin iki taraf için de faydalı olacağını öngördü. Türkiye’nin hedefinin, ABD’nin NATO’dan çekilmesi ihtimali karşısında Avrupa güvenlik mimarisinin bir parçası olmak olduğunu belirtti ve böyle bir senaryonun gerçekleşmesi durumunda Türkiye’nin Avrupa için vazgeçilmez olacağına dikkat çekti.
– “AVRUPA, TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİNİN FARKINDADIR”
Polonya Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (PISM) Analisti Dr. Aleksandra Maria Spancerska, Türkiye’nin savaşın başladığı günden bu yana izlediği dengeli politikaya vurgu yaptı. Spancerska, Türkiye’nin tarafsız bir aracı olarak hareket ederken her iki tarafın da çıkarlarını gözetmeye çalıştığını ifade etti. Ayrıca, Türkiye’nin stratejik ve askeri potansiyelinin NATO’nun doğu kanadının güvenliği açısından kritik öneme sahip olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa’nın güvenlik mimarisinde meydana gelen değişimler ile birlikte Baykar’ın Leonardo ile gerçekleştirdiği savunma sanayi işbirliğine de dikkat çeken Spancerska, Avrupa’nın Türkiye’nin potansiyelini fark ettiğini belirtti. Türkiye’nin savunma sanayisindeki üretim gücü sayesinde Avrupa savunma sektörüne önemli katkılar sunabileceğini söyledi.
Spancerska, AB-Türkiye ilişkilerinin daha da güçleneceğini, özellikle Rus tehdidine karşı en savunmasız konumda olan Baltık ülkeleri ve Polonya gibi ülkeler açısından işbirliğinin hayati önem taşımaya devam edeceğini dile getirdi.
