Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş, çalışma esasları ve sermaye yeterlilikleri ile ilgili ikincil düzenlemeleri kapsayan tebliğleri Resmi Gazete’de yayınladı.
Yeni düzenlemelere göre, kripto platformlarının faaliyet izni alabilmeleri için TÜBİTAK tarafından belirlenen altyapı kriterlerine uygun güvenlik sistemleri kurmaları zorunlu hale getirildi.
Platformların anonim ortaklık statüsünde kurulması gerekecekken, asgari kuruluş sermayeleri 150 milyon lira, saklama kuruluşları için ise 500 milyon lira olarak belirlendi.
Özsermaye ile ilgili olarak, platformların likit rezerv yükümlülüğünün altında olmaması şartı aranacak ve para transferleri yalnızca müşterilerin kendi banka hesapları aracılığıyla gerçekleştirilebilecek. Ayrıca, platformlar sadece banka kanalları üzerinden yapılan elektronik transferler dışında para kabul edemeyecek.
Her platform, müşteri varlıklarının yüzde 3’ü kadar likit rezerv bulundurmak zorunda olacak. Likit rezervlerin hesaplanmasında kullanacakları varlıklar ve değerleme katsayıları ise SPK tarafından belirlenecek.
Bununla birlikte, borsa nezdinde biriken müşteri nakitleri elden teslim alınamayacak ve platformlar da bu nakitleri saklayamayacak. Müşteri nakitleri, bankalar nezdinde açılacak ayrı hesaplarda izlenecek.
Müşterilerin hesaplarındaki nakit alacakları, talep edilmesi halinde en geç 1 iş günü içinde ödenmesi gerekecek.
– KRİPTO VARLIKLAR ÜZERİNDE KALDIRAÇLI İŞLEM YAPILAMAYACAK
Yeni düzenlemeler kapsamında, platformlarda listelenen kripto varlıklarda kaldıraçlı işlem yapılamayacak. Ayrıca, türev araç sözleşmeleri ve kredili işlem düzenlemeleri de bu kapsama alınmayacak.
Kripto varlıkların platformlar tarafından nasıl saklanacağına dair esaslar da belirlendi. Müşteri varlıkları, belirlenen sermaye yeterliliği yükümlülüklerine uygun olarak bir veya daha fazla cüzdanda topluca saklanabilecek.
Platformlar, likit rezervlerinin portföy içindeki bir varlık için cari değerinin maksimum yüzde 20’sini geçemeyecek. Son bir yıl içinde listeye eklenen ve piyasa değeri 5 milyar doların altında olan kripto varlıklar için bu oran yüzde 10 olarak uygulanacak.
Kripto varlıkların cari değer hesaplamasında, her platformda oluşan fiyat detayları dikkate alınacak. Teknik sorunlar nedeniyle müşteri işlemlerinin yapılması engellendiği takdirde, platformlar müşterilere yazılı olarak bildirimde bulunmak zorunda olacak. Bildirimlerin yapıldığına dair ispat yükü platforma aittir.
– KURTARMA PLANI KURULACAK
Kripto varlık kayıplarını önlemek için bir “kurtarma planı” hazırlanması zorunlu hale getirildi. Bu plan, potansiyel kayıplara neden olabilecek eylem ve riskleri tanımlayacak ve bunların gerçekleşmesi durumunda izlenecek adımları içerecek.
Planın yeterliliği, en az bir yıl aralıklarla veya yönetim kurulu gerekli gördüğünde gözden geçirilip güncellenmesi gerekecektir.
– YÖNETİM KURULU EN AZ 3 ÜYEDEN OLUŞACAK
Tebliğde, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yönetim kurulu ve personel niteliklerine dair şartlar da belirlendi. Yönetim kurulunun en az 3 üyeden oluşması zorunluluğu getirildi. Yöneticiler ve personelin, en az 4 yıllık bir lisans programından mezun olması gerekecek.
Operasyon personeli haricindeki teknik personeli, ön lisans eğitimi veren okullardan mezun olması yeterli sayılacak.
– TÜRKİYE’DE YERLEŞİK KİŞİLERİN YURT DIŞINDA YAPTIKLARI İŞLEMLER KAPSAM DIŞINDA TUTULDU
SPK, yurtdışı merkezli kuruluşların koşullarını düzenleyerek, Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtdışında yer alan kripto varlık hizmet sağlayıcılarıyla yaptıkları işlemlerin tebliğin kapsamı dışında tutulduğunu belirtti.
Ancak, Türkiye’deki yerleşik kişilere yönelik tanıtım ya da pazarlama faaliyetleri yapılmadığı, Türkiye’de yerleşik kişilerin yalnızca kendi iradeleriyle yurtdışındaki hizmetleri tercih ettikleri durumlarda bu durum geçerli olacaktır.
Yurt dışında yerleşik kuruluşların Türkiye’de mülk edinmesi veya Türkçe internet siteleri aracılığıyla tanıtım yapmaları hâlinde, faaliyetlerinin Türkiye’deki kişilere yönelik olduğu kabul edilerek ilgili düzenlemelere uyulacaktır.
