Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş, çalışma esasları ve sermaye yeterliliklerine dair ikincil düzenlemeleri içeren tebliğlerini Resmi Gazete’de yayımladı.
Bu düzenlemelere göre, kripto varlık platformlarının faaliyet izni alabilmesi için TÜBİTAK altyapı standartlarına uygun bir güvenlik altyapısı oluşturmaları gerekecek.
Ayrıca, platformların anonim ortaklık statüsünde kurulmuş olması zorunludur. Kuruluş sermayeleri ise en az 150 milyon lira olarak belirlenirken, saklama kuruluşları için bu tutar en az 500 milyon lira olacak şekilde düzenlendi.
Platformların özsermayeleri, likit rezerv yükümlülüğünden düşük olamayacak. Para transferleri yalnızca müşterilerin kendi banka hesapları aracılığıyla gerçekleştirilebilecek. Platformlar, bankalar üzerinden yapılacak elektronik transferler haricinde para kabul edemeyecek.
Müşterilerin varlıkları üzerinden en az yüzde 3 oranında likit rezerv bulundurulması zorunluluğu getirildi. Ayrıca, likit rezerv hesaplamalarına dahil olacak varlıkların ve değerleme katsayılarının belirlenmesi için Kurul yetkili kılındı.
Müşteri nakitleri, sadece kendi banka hesapları üzerinden işleme alınacak ve platformlar nezdinde nakit bulundurulamayacak. Müşterilere ait nakitler, bankalarda açılacak ayrı hesaplar üzerinden izlenecek.
Müşteri hesaplarındaki nakit bakiyeleri, talep edildiği takdirde en geç bir iş günü içinde ödenmek zorunda olacaktır.
Kaldıraçlı İşlemler Yasak
Düzenlemelerin bir diğer önemli noktası ise, platformlar bünyesinde listelenen kripto varlıklarda kaldıraçlı işlem yapılamayacak olması. Ayrıca türev araç sözleşmeleri ile kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemleri de bu kapsamda yasaklandı.
Tebliğde müşterilere ait kripto varlıkların nasıl saklanacağı konusunda da esaslar belirlendi. Platformlar, müşterilerine ait kripto varlıkları, sermaye yeterliliği yükümlülükleri çerçevesinde, toplu şekilde cüzdanlarda saklayabilecek.
Platformların likit rezervlerinde bulunan varlıkların cari değeri içerisinde bir varlığın ağırlığı yüzde 20’yi aşamayacak. Son bir yıl içinde listelenen ve piyasa değeri 5 milyar doların altında olan kripto varlıklar için bu oran ise yüzde 10 olarak uygulanacak.
Kripto varlıkların cari değer hesaplamasında, her platformda oluşan fiyat bilgileri esas alınacak.
Platformlar, müşteri işlemlerini etkileyebilecek teknik sorunları, müşterilerin kayıtlı iletişim adresleri üzerinden yazılı veya elektronik olarak bildirmekle yükümlü olacak. Bu bildirimlere dair ispat yükü platforma ait olacak.
Kurtarma Planı Uygulanacak
Kripto varlık kayıplarını önlemek amacıyla bir “kurtarma planı” geliştirilmesi gerekecek. Bu plan, muhtemel riskleri tanımlayarak, risklerin gerçekleşmesi durumunda alınacak önlemleri içermelidir.
Kurtarma planının yeterliliği, yıllık olarak veya yönetim kurulunun kararı ile ihtiyaç olduğunda gözden geçirilecek ve gerekli değişiklikler yapılması zorunlu olacak.
Yönetim Kurulu Şartları Belirlendi
Tebliğ, kripto varlık hizmet sağlayıcılarında yönetim kurulu ve çalışanlara yönelik şartları da belirledi. Yönetim kurulunun en az üç üyeden oluşması gerekmekte. Yöneticiler ve çalışanların en az dört yıllık lisans eğitimi veren kurumlardan mezun olmaları şartı aranacak.
Operasyon personelinin belirli görevlerinin olmaması durumunda, ön lisans eğitimi yeterli sayılacak. Bu kapsamda, sistem yönetimi, yazılım geliştirme ve veri tabanı yönetimi gibi alanlardaki destek hizmetleri için gereken eğitim durumu da göz önünde bulundurulacak.
Yurt Dışındaki İşlemler Kapsam Dışında
SPK, yurt dışında yerleşik kuruluşların faaliyetlerine yönelik esasları da belirledi. Türkiye’deki yerleşik kişilerin yalnızca yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcılarından aldıkları hizmetler ve bu kuruluşlarla yaptıkları işlemler, yayımlanan tebliğin kapsamı dışında tutuldu.
Yurt dışındaki kuruluşların Türkiye’de tanıtım yapmaları durumunda, faaliyetler Türkiye’deki yerleşik kişilere yönelik olarak kabul edilecek ve ilgili mevzuat hükümleri yürürlüğe girecektir.
