Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Betül Saraç, emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Teoman Ayhan ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde araştırma görevlisi Bedir Ünver, çevre dostu enerjiyi daha ekonomik bir şekilde üretmek için bir araya geldi.
Bu bilim insanları, deniz dibindeki hidrojen sülfürü içeren balçıklardan gaz ve kirli suyu ayrıştırmaya yönelik çalışmalarını somut bir proje üzerine geliştirmeyi amaçlıyor.
Proje kapsamında, vakumlama yöntemi ile ayrıştırma odasında elde edilen ve tatlı sudan arındırılan hidrojen sülfürü, yeniden deniz dibinde depolanması hedefleniyor.
Deniz tabanındaki tanklarda bekletilecek hidrojen sülfür, ihtiyaç duyulduğunda deniz yüzeyine çıkarılarak hidrojen gazı ve sülfür olarak ayrıştırılacak.
KTÜ Teknoloji Transfer Ofisine başvuran araştırmacılar, gerekli işlemleri tamamladıktan sonra TÜRKPATENT’ten yenilikçi proje tescili aldı.
Prof. Dr. Betül Saraç, projeye benzer çalışmaların geçmişte başka ülkelerde gerçekleştirilse de yüksek maliyetler sebebiyle sürdürülemediğini belirtti.
Karadeniz’de hidrojen sülfürün bol miktarda bulunduğuna dikkat çeken Saraç, ayrıştırma sonucunda elde edilecek 1 kilogram hidrojenin, 2 kilogram doğal gaz ve 3 kilogram petrol enerjisine eşdeğer olduğunu ifade etti.
– “3,2 KAT KADAR DAHA UCUZA MAL ETTİĞİMİZİ HESAPLADIK”
Saraç, “Bu ayrıştırmanın çeşitli yöntemlerle mümkün olduğunu” dile getirerek, “Bizim amacımız deniz yüzeyine çıkararak hidrojen sülfürden hidrojen gazını elde etmek. Hidrojen gazını suyun elementlerine ayrıştırmak oldukça pahalıdır. Bu yöntemle hidrojen gazını 3,2 kat daha ucuza mal ettiğimizi hesapladık.” şeklinde konuştu. Ayrıca, hidrojen gazının elde edilmesiyle birlikte yeşil ve temiz bir enerji kaynağı sağlanacağına, aynı zamanda sülfürün de endüstriyel olarak kullanılabileceğine vurgu yaptı.
Saraç, hidrojen sülfürün deniz tabanından çıkarılmasının maliyetli olduğunu belirterek, “Bu patentle bir yöntem geliştirdik. Yöntemimiz, hidrojen sülfürün basınç değişiminden ve basınç farkından dolayı kendiliğinden deniz seviyesine çıkarılmasına dayalı.” dedi.
Ayrıca, proje maliyetinin yüksek olmasına rağmen Türkiye’deki enerji şirketleri ile sahada uygulanabilirlik adına görüşmeler yaptıklarını ifade etti.
Emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Ayhan ise deniz tabanındaki balçıklarda bulunan bakterilerin istenmeyen gazlar ürettiğini aktardı.
Bu gazlar arasında hidrojen sülfürün de bulunduğunu belirten Ayhan, deniz suyunun çıkarılması için çeşitli yöntemlerin kullanıldığını açıklayarak, “Boru ve vakum ortamı oluşturularak, deniz altındaki gazların vakumun içine hareket etmesi sağlanır. Bu süreç doğal bir şekilde gerçekleşmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Ayrıca, ayrıştırma işlemi sayesinde hem tatlı su elde edilmesi hem de kimyagerler yardımıyla hidrojen ve sülfür üretiminin mümkün olabileceğine de değindi.
