Dünya genelinde enflasyonla mücadele ve resesyon endişeleri sürerken, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifeler üzerinden başlattığı ticaret savaşı riski artırmaya devam ediyor.
ABD, önemli ticaret ortakları Meksika ve Kanada’ya tarife uygulamaya başlaması ve Çin’e uyguladığı gümrük vergisini artırmasıyla birlikte, ticaret savaşının derinleşebileceği ve küresel ticaretin olumsuz etkilenebileceği endişeleri artıyor.
Trump, Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun yeni gümrük vergilerine karşı misilleme yapacaklarını açıklaması üzerine, “Eğer ABD’ye değil de karşılıklı tarifeye karar verirseniz, bizim tarifemiz de hemen aynı oranda yükselecektir,” şeklinde yanıt verdi.
Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, Trump yönetiminin Meksika’ya karşı aldığı kararları haksız bulduğunu belirterek, “Bu tek taraflı ve asılsız bir karardır. Önümüzdeki pazar günü halk meydanında tarifelere ve diğer tedbirlere karşılık verme kararı alacağız. Meksika ekonomisi güçlüdür ve zorlukların üstesinden geleceğiz,” dedi.
Rusya-Ukrayna Savaşı’na dair iyimserlik olsa da, henüz net bir sonuca varlamamış olunması uluslararası ticaret üzerindeki tarifelerin doğurduğu endişelere jeopolitik risklerin eklenmesine yol açıyor. Başkan Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’den bir mektup aldığını bildirerek, Ukrayna’nın kalıcı barış için müzakerelere açık olduğuna dair açıklama yaptığını ifade etti.
Para piyasalarında, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yılın ilk faiz indirimini haziran ayında yapacağına dair beklentiler yükselirken, yıl sonunda toplamda 2 faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor.
Fed yetkililerinin açıklamaları da devam etmekte. New York Fed Başkanı John Williams, tarifelerin enflasyona etki edeceğini tahmin ederken, ekonominin bu duruma nasıl yanıt vereceği konusunda belirsizlik olduğunu aktardı.
Diğer taraftan, Trump, Kongre’deki ortak oturumda ikinci başkanlık döneminin başladığı 20 Ocak’tan bu yana gerçekleştirdiği çalışmalar hakkında Amerikalılara bilgi verdi. Trump’ın konuşması, Cumhuriyetçiler tarafından sık sık alkışla desteklenirken, Demokratlar sessiz tepkilerini gösterdi.
“Amerika geri döndü. Amerikan rüyası durdurulamaz,” diyen Trump, 43 gün içinde birçok başarıya imza attıklarını savundu.
Kurumsal tarafta, tarife endişeleri dolayısıyla Kuzey Amerika’daki tedarik zincirlerine sahip General Motors’un hisseleri yüzde 4,5, Ford’un hisseleri ise yüzde 2,9 değer kaybetti. Ayrıca, Tesla’nın hisseleri, Çin’deki araç satışlarının şubat ayında yaklaşık yüzde 50 azalmasının ardından yüzde 4,4 geriledi.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu anda yüzde 4,26 seviyelerinde; dolar endeksi ise yüzde 0,1 azalarak 105,6 seviyesine düştü.
Küresel belirsizliklerin yatırımcıların güvenli liman varlık talebini artırmasıyla birlikte, altının ons fiyatı dün yüzde 0,9 artışla 2.918 dolara ulaşırken, şu anda yüzde 0,2 azalışla 2.911 dolardan işlem görmekte.
Brent petrolün varil fiyatı, güne önceki kapanışın yüzde 0,5 altında 70,6 dolardan başladı.
New York Borsası’nda, S&P 500 endeksi yüzde 1,22, Nasdaq endeksi yüzde 0,35 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,55 değer kaybetti. ABD’deki endeks vadeli kontratlar ise güne pozitif bir seyirle başladı.
Avrupa
Dün Avrupa borsalarında negatif bir eğilim gözlemlenirken, Trump’ın ABD’nin önemli ticaret ortaklarına uyguladığı tarifeler ve Avrupa Birliği’ne yönelik ilave gümrük vergilerine dair açıklamaları yatırımcılar tarafından dikkatle takip ediliyor.
Avrupa Komisyonu Sözcüsü Olof Gill, “ABD’yi yaklaşımını gözden geçirmeye çağırıyoruz. İşbirlikçi ve kurallara dayalı bir çözüme ulaşmak için çalışalım,” ifadelerini kullandı.
Diğer yandan Almanya’da, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) temsilcileri, daha yüksek savunma harcamaları için anayasada borç freninin gevşetilmesi ve altyapı yatırımları için 500 milyar avroluk bir fon kurulması konusunda uzlaşı sağladı.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,27, Almanya’da DAX 40 yüzde 3,54, Fransa’da CAC 40 yüzde 1,85 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 3,41 değer kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya
Asya’da Donald Trump’ın Çin’e yönelik uyguladığı tarifeleri artırması sonrasında, Çin yönetiminin çok taraflı ticaret sistemini koruma mesajı, bölgedeki pay piyasalarında olumlu karşılandı ve risk iştahını artırdı.
Çin Ulusal Halk Kongresi (ÇUHK) Sözcüsü Lou Çincien, Çin’in artan küresel siyasi ve ekonomik belirsizliklerle karşı karşıya olduğunu belirterek, “Çin, çok taraflı ticaret sistemini korumak ve eşit bir ekonomik küreselleşmeyi teşvik etmek için dünya ülkeleriyle iş birliği yapma konusunda kararlıdır,” dedi.
Lou, ABD’nin gümrük vergisini yüzde 20’ye çıkarmasına yanıt olarak, “ABD’nin sorunları diyalog ve istişare yoluyla çözmesini umuyoruz,” ifadelerini kullandı. Ayrıca, Çin, ABD ile karşılıklı endişeleri eşit temel üzerinden çözmeye hazır olduğunu, ancak baskı ve tehditlere karşı kararlı durduğunu vurguladı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkan Yardımcısı Shinichi Uchida, merkez bankasının piyasa beklentileriyle uyumlu bir şekilde faiz artırımlarına devam edebileceğini belirterek, borçlanma maliyetlerinde artış olasılığını gündemde tuttu.
Bugün açıklanan verilere göre, Japonya’da şubat ayı hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 53,7 ile beklentilerin üzerinde geldi. Çin’de ise şubat ayı Caixin hizmet sektörü PMI 51,4 olarak ölçüldü.
Bu gelişmelerle, kapanışa yaklaşırken Japonya’da Nikkei 225 yüzde 0,4, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,5, Güney Kore’de Kospi yüzde 1,1 değer kazandı.
Yurt içi piyasalar
Yurt içinde, dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,13 değer kaybederek 9.898,01 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün 36,4380’den kapanırken, bugün bankalararası piyasa açılışında yüzde 0,1 artışla 36,4640 seviyesinden işlem görmekte.
Analistler, bugün yurt içindeki veri gündeminin sakin olacağını belirtirken, yurt dışında Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ile ABD’de Fed’in Bej Kitap Raporu, ADP istihdam raporu, fabrika siparişleri ve dayanıklı mal siparişlerinin takip edileceğini ifade ediyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 ve 9.700 puanın destek, 10.000 ve 10.100 seviyelerinin direnç konumunda olduğu kaydedildi.
