Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 1. Ulusal Havacılık Şûrası’nın sonuçlarını kamuoyuna duyurdu. Bakan Uraloğlu, bu önemli buluşmada; altyapı, teknolojik yenilikler, güvenlik ve çevre gibi pek çok konuyu masaya yatırdıklarını belirtti. Uraloğlu, “Küresel Havacılık Ekosisteminde Kendi Kendine Yeten, Yön Veren, Dünyada Öncü Olan Bir Sivil Havacılık” hedefi doğrultusunda 16 ana stratejik başlık altında toplamda 65 kısa, orta ve uzun vadeli proje belirlediklerini ifade etti.
Bakan Uraloğlu, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un da yer aldığı Şûra’da, sektörün önümüzdeki 10 yılı şekillendirecek kararların alındığını vurguladı. Bu Şûra’nın, Türk havacılık sektöründeki tüm paydaşları bir araya getirerek mevcut durumu değerlendirip, gelecek stratejileri geliştirme ve sorunlara çözüm bulma konusunda büyük bir fırsat sunmaktaydı.
“16 ana stratejik başlık altında 65 kısa, orta ve uzun vadeli projeyi belirledik”
Arama Konferansı sırasında 21-22 Şubat tarihlerinde bir yol haritası oluşturmanın yanı sıra, 24 Şubat’ta yapılan Karar Konferansı’nda kamu ve özel sektör yöneticileri tarafından projelerin stratejik alternatifleri üzerinde önceliklendirme yapıldığını açıklayan Uraloğlu, şunları söyledi:
“Şûra’da, sektörümüz ile ilgili altyapıdan teknolojik gelişmelere, güvenlikten çevreye ve eğitimden istihdama kadar birçok önemli konuyu ele aldık. Sivil Havacılık ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlükleri, özel sektör temsilcileri ve diğer paydaşlarla birlikte; ‘Küresel Havacılık Ekosisteminde Kendi Kendine Yeten, Yön Veren, Dünyada Öncü Olan Bir Sivil Havacılık’ hedefine ulaşmak için 16 ana stratejik başlık altında 65 kısa, orta ve uzun vadeli projeyi belirledik. Sektörün geleceğini şekillendirmekte, ortak akıl ve tecrübelerle hareket etmeye devam edeceğiz.”
“Havayolu ulaşımına olan talep her geçen gün artıyor”
Zamanın kıymetli bir kaynak olduğuna dikkat çeken Uraloğlu, ulaşım ve hız kavramlarının modern yaşamda son derece önemli olduğunu belirtti. Uraloğlu, “Günümüz hayatının hızlı akışı, ulaşımı sadece bir gereksinim olmaktan çıkarıp yaşamımızın vazgeçilmez bir parçası haline getirdi. İnsanlar, zamanın sınırlılığı nedeniyle daha kısa süre içinde daha uzak mesafelere seyahat etmeye teşvik ediliyorlar. Havacılık, bu ihtiyaçları en etkili şekilde karşılayan bir araç olarak öne çıkıyor ve bu nedenle havayolu ulaşımına olan talep sürekli artıyor. Artık insanlar sadece bir yerden bir yere gitmiyor, aynı zamanda zamanı da satın alıyorlar.” diye konuştu.
Türkiye’nin 4 saatlik uçuş mesafesi ile 67 ülkenin merkezinde bulunan stratejik konumu sayesinde büyük yatırımlar yapıldığını ifade eden Uraloğlu, 2002 yılından itibaren uygulanan hava ulaşım politikaları ile Türkiye’nin havacılık alanında dünya genelinde parlayan bir yıldız haline geldiğini belirtti.
İç hatlardaki serbestleşmenin sektör açısından önemli bir dönüm noktası olduğunu ifade eden Uraloğlu, “2002 yılında 26 olan aktif havalimanı sayımızı, en son Çukurova Uluslararası Havalimanı’nı açarak 58’e ulaştırdık. Hava Ulaştırma Anlaşması yaptığımız ülke sayısını 81’den 175’e çıkardık. Dış hatlarda 50 ülkede 60 nokta olan uçuş noktası sayımız 350’ye yükseldi. 4 saatlik uçuş mesafesindeki 67 ülkeye ulaşabiliyoruz; ancak sınırlarımız, Güney Amerika’dan Avustralya’ya kadar çok daha geniş bir alanı kapsıyor.” şeklinde konuştu.
“Yolcu sayımızı 2024 yılında 230 milyonun üstüne çıkardık”
Uraloğlu, Türkiye’nin dünya genelinde en geniş uçuş ağına sahip ülkelerden birine dönüşüm hedefini de vurguladı ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“2002 yılında iç ve dış hatlarda seyahat eden yolcu sayımız yaklaşık 34 milyon iken, 2024 yılında bu sayının 230 milyonun üzerine çıkmasını bekliyoruz. Hava yolu, Hava Taksi, Genel Havacılık, Balon ve Hafif Hava Aracı işletmeleri ile Yer Hizmeti, Bakım, Eğitim ve Sınav kuruluşlarının toplam sayısını 180’den 678’e yükselttik. 2002’de 489 olan toplam hava aracı sayımız 3 kat artarak 2 bin 2’ye, havayolu uçak sayımız 3,5 kat artışla 729’a, koltuk kapasitemiz 27 bin 600’den 143 bin 655’e, kargo kapasitemiz ise 302 bin 737 kilogramdan 2 milyon 433 bin 725 kilograma ulaştı.”
>Sektörün cirosu 30 milyar dolara ulaştı
Tüm bu gelişmelerle birlikte sektörde büyük bir istihdam artışı yaşandığını belirten Uraloğlu, 2002’de 65 bin civarında olan çalışan sayısının bugün 320 binin üzerine çıktığını ifade etti. Uraloğlu ayrıca, sektör cirosunun 2,2 milyar dolardan yaklaşık 30 milyar dolara çıkarak 14 kat arttığını da kaydetti ve “Şüphesiz bu sayıları burada bırakmayacağız. Aktif havalimanı sayımızı, yapımları süren Yozgat ve Bayburt-Gümüşhane Havalimanları ile 58’den 60’a çıkaracağız. Havalimanı terminal kapasitemizi de 347 milyondan 440,5 milyona yükselteceğiz.” dedi.
Türkiye’nin mevcut durumda 175 hava ulaşım anlaşması ile dünyada en çok hava ulaşım anlaşması bulunan ülkelerin başında geldiğini belirten Uraloğlu, “Özellikle Avustralya kıtasındaki bazı ada ülkeleri ile henüz bir anlaşmamız yok. Önümüzdeki 10 yıl içinde bu ülkelerle de temas kurarak 193 ICAO üyesinin tamamıyla hava ulaşım anlaşması imzalamayı hedefliyoruz. Ayrıca havayolu işletmelerindeki uçak sayısını 729’dan bin 458’e, pilot sayısını 12 bin 313’ten 24 bin 626’ya çıkarmayı ve hava trafik kontrolörleri sayısını da 2 bin 100’den 4 bin 174’e yükseltmeyi hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
“İstanbul Havalimanı Avrupa’nın zirvesinde”
Büyük başarılara ulaştıklarının uluslararası alanda da görüldüğünü belirten Uraloğlu, Avrupa Uluslararası Havalimanları Konseyi tarafından yayınlanan 2024 yılı raporuna göre; İstanbul Havalimanı’nın 2024 yılında 80,1 milyon yolcu ağırlayarak Major Havalimanları kategorisinde Avrupa’da ikinci, dünya genelinde ise yedinci sırada yer alacağını hatırlattı. Uraloğlu, 2023 verilerine göre yüzde 5,3 büyüme elde ettiklerini, 2019 yılıyla karşılaştırıldığında ise büyümenin yüzde 16,9 olduğunu belirtti. Kargo taşımacılığında da İstanbul Havalimanı’nın 2024 yılında 1,97 milyon ton yük taşıyarak Avrupa’nın en büyük kargo havalimanı olarak Frankfurt’u geride bırakacağını sözlerine ekledi.
Bakan Uraloğlu, İstanbul Havalimanı’nın hem yolcu hem de kargo taşımacılığında küresel bir aktarma merkezi olma konumunu güçlendirdiğini ifade ederek, Japonya’nın önde gelen havayolu şirketlerinden All Nippon Airways’in İstanbul Havalimanı’na sefer düzenlemeye başlamasının bunun önemli bir göstergesi olduğunu vurguladı. Uraloğlu, “İstanbul Havalimanı’na 17 Nisan’da hayata geçireceğimiz Eş Zamanlı Bağımsız Üçlü Pist Operasyonları uygulaması ile aynı anda üç uçağın iniş ve kalkış yapabilmesine imkan tanıyacağız. Bu sistem devreye girdiğinde İstanbul Havalimanı Avrupa’nın en yoğun havalimanı olma unvanını daha da pekiştirecek.” şeklinde konuştu.
“Antalya Havalimanı’nın kapasitesi 82 milyona çıkacak”
Nisan ayında Antalya Havalimanı’ndaki kapasite artırımı çalışmalarını tamamlayarak yeni terminal binasını hizmete açmayı planladıklarını belirten Uraloğlu, “Havalimanı kapasitemizi 35 milyon yolcudan 82 milyon yolcuya ulaştıracağız. Esenboğa Havalimanı kapasiteleri ile ilgili de büyük bir ilerleme kaydettik ve mevcut havalimanlarının yolcu kapasitesini 30 milyona çıkartmayı hedefliyoruz.” dedi.
“Uçuş operasyonlarımızda yerli ve milli yazılım cihazlarımızı kullanıyoruz”
Teknolojinin hızla geliştiği günümüzde havacılık sektörünün sürekli dönüştüğünü ve rekabetin arttığını söyleyen Uraloğlu, çağın gerekliliklerine uygun modern ve verimli uçak filolarına sahip olmanın rekabette avantaj sağladığını ifade etti. Sektörde kalıcı rekabet için yenilikçi olmanın şart olduğunu belirten Uraloğlu, yerli ve milli çözümler üretme vurgusu yaptı. Uraloğlu, şu şekilde devam etti:
“Bu noktada önemli ilerlemeler kaydettik. Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü gözetiminde gerçekleştirdiğimiz uçuş operasyonlarında artık yerli ve milli yazılım ve cihazları kullanıyoruz. Örneğin, interaktif radar analiz ve data ekranı olan “İRADE” isimli sistem, havalimanına ait güncel meteorolojik verilerin yanı sıra notam ve radar görüntülerini tek ekranda kullanıcılarla buluşturuyor. İRADE’yi Atatürk, İstanbul Havalimanı, Uluslararası Çukurova Havalimanı ve Muğla Dalaman Havalimanı’nda, Trabzon, Antalya, Milas-Bodrum ve İzmir Havalimanları’nda kurulum aşamasına geçtik. İlk yerli hava trafik görüntüleme yazılımımız sayesinde bu alanda dışa bağımlılığımızı önemli ölçüde azalttık.”
“ÇARE Sistemi 40’tan fazla havalimanında kullanılıyor”
Bakan Uraloğlu, Türk mühendisleri tarafından geliştirilen yerli ve milli sivil gözetim radarı “MGR”yı Gaziantep Havalimanı’na kurduklarını anımsatarak, bu çözümün hava trafik yönetiminde büyük kolaylıklar sağladığını ifade etti. Ayrıca, tamamen yerli imkanlarla geliştirdiğimiz çok amaçlı radar ekranı ÇARE sisteminin 40’tan fazla havalimanında hava trafik emniyetinin sağlanmasına katkıda bulunduğunu kaydetti.
Uraloğlu, sistemin Türkiye’de olduğu kadar Azerbaycan’da da kullanılmaya başlandığını belirterek, yerli teknolojilerin gelişiminden bahsetti. “Kuş Tespit Radarı, Uçuş Bilgi Sistemi, Uçuş İzle Uygulaması, Öngörüsel Siber Saldırı Önleme Sistemi, Coğrafi Tabanlı Dijital Bilgi Platformu Yazılımı ve Elektronik Uçuş Strip Uygulaması gibi birçok yenilikçi çalışma ile sektördeki dönüşüm hızlanıyor.” dedi.
TÜBİTAK iş birliğiyle geliştirilen Dijital Hava Trafik Kontrolörü Kalkış Müsaadesi (EFS/DCL) Sistemi hakkında bilgi veren Uraloğlu, sistemin hava trafik yönetiminde süreçleri hızlandırmanın yanı sıra yerli havacılık teknolojisi ile 2,5 milyon Euro tasarruf sağladığını vurguladı. Uraloğlu, bu sistemin uluslararası sektörde de rekabet edebilecek seviyeye ulaştığını ve önümüzdeki dönemde farklı ülkelere ihraç edilmesiyle ekonomik kazanç elde etmeyi umduklarını sözlerine ekledi.
Şûra kapsamında belirlenen 16 ana stratejik başlıklar arasında sivil havacılık mevzuatının yenilenmesini, personel açıklarının kapatılmasını, bakım merkezi olma hedefini ve modlar arası bağlantıların artırılması gibi konuların bulunduğunu da dile getiren Uraloğlu, tüm paydaşlarla iş birliği içinde bu hedeflere ulaşmayı sürdüreceklerini belirtti.
10 yıllık stratejik yol haritası belirlendi
Bakan Uraloğlu, Şûra sayesinde sivil havacılık sektörü için 10 yıllık stratejik yol haritasının temellerini oluşturduklarını ifade ederek, “Belirlediğimiz stratejik hedefler ve projeler, sadece 10 yıllık bir plan değil, aynı zamanda geleceğe yönelik kararlı adımlarımızı da yansıtıyor. Bunun bilincinde olarak, sektörümüzün uluslararası arenada daha da güçlenmesi ve hedeflerine ulaşması için hep birlikte çalışacağız. Yenilikçi ve rekabetçi bir sivil havacılık sektörü inşa etme arzusu içerisindeyiz.” dedi.
