Güney Afrika Rekabet Komisyonu, Google’ı rekabete aykırı uygulamaları nedeniyle yerel medya şirketlerine zarar verdiği iddiasıyla cezalandırdı. Komisyon, 16 ay süren Medya ve Dijital Platformlar Pazarı Soruşturması (MDPMI) sonucunda, Google’ın yerel haber kuruluşlarına yıllık 300 ila 500 milyon rand (yaklaşık 16 ila 27 milyon dolar) ödeme yapmasını önerdi. Ödeneklerin 3 ila 5 yıl boyunca devam etmesi gerektiği vurgulandı. Komisyon, Google’ın arama algoritmasının, Güney Afrika’daki yerel dil ve topluluk medyası yerine küresel haberleri ön plana çıkardığını belirtti. Bu durumun, son 14 yılda Güney Afrika medyasının zayıflamasında önemli bir etken olduğunu ifade etti.
11 MİLYON DOLAR ZARAR
Milliyet’ten İsmail Şahin’in aktardığına göre; Google’ın bu algoritma değişikliği sayesinde Güney Afrika’daki haber içeriklerinden 800 ila 900 milyon rand (yaklaşık 43 ila 49 milyon dolar) kazanç sağlamış olmasına rağmen, bu süreçte yerel medyaya 8 ila 11 milyon dolar gelir kaybına yol açtığı vurgulandı. Komisyon üyesi Paula Fray, toplam gelir dengesizliğinin yıllık 300 ila 500 milyon rand civarında olduğunu belirtti. Raporda, Güney Afrikalıların çoğunun sosyal medyayı birincil haber kaynağı olarak kullandığına dikkat çekildi. Komisyon, yerel medyanın içeriklerinin önceliğini yeniden kazanarak azalmakta olan gelirlerini tekrar artırmayı amaçlıyor. Ancak bu rapor nihai olmamakta ve ilgili tarafların 4-5 ay içinde yayımlanacak nihai rapordan önce görüşlerini sunmaları için 6 haftalık süreleri bulunmakta.
X, META VE DİĞER DEVLERE UYARI
Komisyon, Google haricinde X, YouTube, TikTok ve Meta gibi diğer teknoloji devlerine de yerel haberlerin öncelikten çıkarılması uygulamasını durdurma çağrısında bulundu. MDPMI Başkanı James Hodge, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda yerel medyayı desteklemek için kazançlardan %5-10 oranında vergi alınması yönünde önlemler geliştirebileceğini belirtti. Hodge, Google’ın arama algoritmalarını yerel haber medyasını destekleyecek ve yabancı platformlara yöneltilen önyargıyı azaltacak şekilde güncellemesi gerektiğini de ifade etti.
‘HABERLER İÇİN TELİF GÜNDEMİMİZDE’
Meclis Dijital Mecralar Komisyonu Başkanvekili Nazım Elmas, gündemlerinde haberlerin telifi konusunun bulunduğunu açıkladı. Elmas, haberin, içerik üretenlerin topluma ulaşarak değer kazandığı bir süreç olduğunu, bu değerin üreticiye maddi olarak yansıması gerektiğini vurguladı. Sosyal medya platformlarının ve dijital medya araçlarının bu süreçten kar elde ettiğini ifade eden Elmas, içeriklerden elde edilen gelirlerin üreticiye geri akması gerektiğine dikkat çekti. Ayrıca, Türkiye’de dijital mecraların temsilciliklerine verilen önemin altını çizen Elmas, yeni vergi uygulamalarının gerektiği durumlarda Maliye Bakanlığı tarafından değerlendirileceğini belirtti.
BU İLK DEĞİL
Google’a yerel medyada reklam zararına yol açtığı iddialarıyla birçok ülkede davalar açıldı ve ceza uygulandı. Bu davalardan bazıları şu şekildedir:
– Şubat 2024’te Google’a, Axel Springer ve Schibsted dahil 32 medya grubu, haksız rekabet nedeniyle 2.1 milyar euro’luk dava açtı.
– İspanya’daki 83 medya şirketini temsil eden The Information Media Association (AMI), Facebook’un çatı şirketi Meta’ya karşı 550 milyon euro’luk dava açtı. AMI, Meta’nın sosyal medya platformları üzerinden kullanıcı verilerini sistematik olarak toplayarak haksız avantaj sağladığını belirtti.
– Fransa Rekabet Kurumu, Mart 2024’te Google’a, içeriklerini kullandığı Fransız yayıncılara yeterli ücret vermediği gerekçesiyle 250 milyon euro ceza kesti.
– 5 Ocak 2025’te Google, Çevrimiçi Haberler Yasası’ndan muaf tutulmak amacıyla, Kanada Gazetecilik Kolektifi üzerinden medya kuruluşlarına 100 milyon Kanada doları ödeme yapmayı kabul etti.
