Avrupa Birliği (AB) Komisyonu başkan yardımcıları Teresa Ribera ve Stephane Sejourne ile AB Komisyonu Üyesi Wopke Hoekstra, Brüksel’de düzenledikleri ortak basın toplantısında, yeni hazırlanan Temiz Sanayi Mutabakatı’nı tanıttılar.
Bu mutabakat, “Rekabetçilik ve karbonsuzlaşma için ortak yol haritası” olarak nitelendiriliyor. Mutabakata göre, artan jeopolitik gerginlikler, yavaşlayan ekonomik büyüme ve teknolojik değişim karşısında Avrupa’nın rekabet gücünü korumak için endüstriyel altyapının desteklenmesi ve korunması ön planda tutulacak. Plan, Avrupa’da karbondan arınmayı, sanayileşmeyi ve inovasyonu hızlandırarak, sürdürülebilir ve dayanıklı üretimin artırılmasını hedefliyor.
Yüksek enerji maliyetleri, küresel rekabet ve karmaşık düzenlemelerle mücadele eden enerji yoğun endüstrilere ve temiz teknoloji sektörüne acil destek sağlanması gerektiği vurgulanıyor.
Avrupa’daki sanayinin karbonsuzlaşması için net teşvikler sunulacak ve sanayinin makul fiyatlı enerjiye erişimi sağlanacak.
AB, enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla elektrifikasyon ve temiz üretim faaliyetlerini artıracak, iç şebekeleri güçlendirerek enerjide tam entegre bir pazar oluşturmayı hedefliyor.
Elektrik tedarik maliyetlerinin düşürülmesi için elektrik piyasası tasarımında değişiklikler yapılacak ve enerji verimliliği artırılacak.
Ayrıca, sınır ötesi elektrik alım anlaşmaları yapılacak ve fosil yakıtların kısa vadeli elektrik fiyatlarındaki etkisi azaltılacak. Avrupa Yatırım Bankası (AYB) ve AB Komisyonu, şirketler için 500 milyon euroluk kurumsal elektrik alım programı başlatacaktır.
AYB, elektrik şebekesi için gerekli ürünlerin üretimine yönelik 1,5 milyar euroluk bir destek paketi hazırlayacak. Yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması da hızlandırılacak.
AB, temiz teknoloji üretim kapasitesini artırmak hedefiyle kamu destek kurallarını hazirana kadar basitleştirecek. Nükleer tedarik zincirleri ve nükleer teknolojilere yatırım konusundaki kamu destek kuralları da gözden geçirilecek.
Temiz enerji ve üretim süreçlerinin yaygınlaştırılması, enerji yoğun endüstrilere uygun fiyatlı ve güvenilir enerji erişimi sağlamaya odaklanacak.
İzin süreleri, enerji depolama ve yenilenebilir enerji projeleri için kısaltılacak ve Avrupa’daki doğal gaz piyasalarının işleyişi geliştirilecektir. Gaz fiyatlarındaki dalgalanmaların ve spekülasyonların azaltılması için önlemler alınacak.
Enerji sektöründe finansal piyasalarda işlem yapan şirketlerin idari yükü hafifletilecek. Ayrıca, gaz depolarının dolumuna bağlı piyasa bozulmalarını önleyecek tedbirler de hayata geçirilecek.
Kamu ihalelerinde fiyat dışı kriterler dikkate alınacak ve stratejik sektörler için sürdürülebilirlik, dayanıklılık ve Avrupalı tercihleri gözeten kriterler konulabilecek.
AB sanayisine hızlı kaynak sağlanması planlanıyor; bu çerçevede, 100 milyar eurodan fazla fon harekete geçirilecektir. Ayrıca, AB Komisyonu, diğer AB programlarındaki fonlara dayanarak 100 milyar euroluk finansman hedefleyen bir Sanayi Karbonsuzlaşma Bankası kurulmasını öneriyor.
Mevcut AB bütçesindeki kaynaklar yeniden yönlendirilerek, endüstriyel süreçlerin modernizasyonu, temiz teknolojinin üretimi ve enerji altyapı projelerinin finansmanı gibi alanlara 50 milyar euro ek finansman sağlanması planlanmaktadır.
AB’nin ticaret ve yatırım anlaşmalarında temiz ürünler ile bu alanlarda ortaklıkların göz önünde bulundurulacağı belirtiliyor. Ayrıca, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın iyileştirilmesi ve bu mekanizmanın şirketler üzerindeki idari yükünün hafifletilmesi hedeflenmektedir.
AB Komisyonu, üye ülkelerle birlikte şirketlere ortaklaşa ham madde satın alma amacıyla özel bir AB Kritik Hammadde Merkezi kurmayı planlıyor.
