Küresel ölçekte yaşanan yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik, günümüzde en çok tartışılan konular arasında yer alıyor. Gelişen teknoloji ve artan imkanlar, otomotiv tercihlerini değiştirmekle kalmayıp aynı zamanda yeni trendlerin oluşumuna da zemin hazırlıyor.
İklim değişikliğiyle başa çıkmak adına elektrikli otomobiller, çevre dostu bir seçenek olarak ön plana çıkıyor. Bu alandaki talep, otomotiv firmalarını üretim hatlarında elektrikli araçlara daha fazla önem vermeye teşvik ediyor.
Bu gelişmelere paralel olarak, dünya genelinde elektrikli araçlar için şehir planlamaları ve altyapı yatırımları hızla ilerliyor. Bazı bölgelerde ise fosil yakıt kaynaklı emisyonları azaltmaya yönelik ek tedbirler alınıyor.
Mart 2023’te Avrupa Birliği (AB) Konseyi, 2035 yılından itibaren benzinli ve dizel motora sahip yeni otomobillerin satışını yasaklama adımını onayladı. Bu yasak kapsamında, üye ülkelerde otomobiller ve hafif ticari araçlar için katı karbon emisyon standartları getirileceği duyuruldu.
Almanya’da Stuttgart ve Hamburg gibi şehirlerde eski dizel araçların belirli bölgelere girişi 2019 yılından bu yana yasaklanmış durumda. Norveç’in başkenti Oslo’da ise düşük emisyon politikaları çerçevesinde dizel araç kullanımı kısıtlanıyor.
Norveç, benzinli ve dizel araçları yeni otomobil pazarından fiilen yasaklayan ilk ülke olma yolunda ilerliyor. Norveç Elektrikli Araç Derneği’nin (NEVA) Genel Sekreteri Christina Bu, ülkesinin bu hedefe ulaşmasının beklendiğini ifade etti.
Uluslararası eğilimlerle paralel olarak Türkiye’nin otomobil piyasasında da önemli değişiklikler gözlemleniyor.
Dizel otomobillerin piyasa payı, ocak ayında yüzde 31,7’ye düştü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, son dört yılda dizel motorlu otomobillerin toplam otomobil parkındaki payı sürekli azalma gösterdi ve ocak ayı itibarıyla bu oran yüzde 31,7’ye geriledi.
2021 yılında trafiğe kaydedilen 13,7 milyon otomobilin 5,2 milyonunu dizel araçlar oluşturuyordu. Bu dönemde dizel otomobillerin toplam otomobil içindeki payı yüzde 37,6’ya gerilemişti. 2020 yılında bu oran yüzde 38,3 olarak kaydedilmişti.
İzleyen yıllarda bu düşüş devam etti. 2022 yılında dizel otomobillerin payı yüzde 36,9’a, 2023’te yüzde 35,6’ya ve 2024’te yüzde 34,1’e düştü. 2022’de trafiğe kayıtlı otomobil sayısı 16,2 milyona ulaşırken, bu araçların 5,5 milyonunu dizel motorlu araçlar oluşturdu.
Gecen ay itibarıyla kayıtlı otomobil sayısı 16,3 milyon olurken, dizel otomobillerin payı yüzde 31,7 ve sayıları 5,6 milyon olarak kaydedildi.
Böylece, 2021’de yüzde 37,6 olan dizel otomobil payı, ocak ayı itibarıyla yüzde 31,7’ye gerilemiş oldu.
Satışlarda yüzde 60’lık azalma görüldü
ODMD verilerine göre, sıfır dizel otomobil satışlarında belirgin bir düşüş yaşandı ve bu rakamlar 100 binin altına inebilmiştir.
2020 yılında 240 bin 819 dizel otomobil satılırken, 2024’te bu sayı 95 bin 985’e düşmüştür. Böylece, bu süreçte dizel otomobil satışlarında yüzde 60’lık bir azalma yaşandı.
