ABD Başkanı Donald Trump, çelik ve alüminyum ithalatında yüzde 25 oranında gümrük vergisi uygulayacağına dair duyurusunu dün yaptı. Trump, bu vergilerin Kanada ve Meksika’dan gelen alüminyum ve çelik ürünlerini de kapsayacağını belirtti. Ayrıca, mütekabiliyet esasına dayalı tarifelerin duyurulmasının önümüzdeki günlerde gerçekleşeceğini ifade eden Trump, “Eğer diğer ülkeler bizden yüzde 130 vergi alırken biz onlardan bir şey almazsak, bu durum kabul edilemez,” dedi.
Uzmanlar, Trump’ın bu açıklamalarının ticaret savaşlarının artacağına dair endişeleri derinleştirdiğini ve ABD’nin korumacı ticaret politikalarının enflasyona yol açabileceğini öne sürdü.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yarı yıllık Para Politikası Raporu’nun şubat sayısı ise cuma günü yayımlandı. Bu raporda, bankanın maksimum istihdamı destekleme ve enflasyonu yüzde 2 hedefine geri döndürme konusundaki kararlılığına vurgu yapıldı. İş gücü piyasasındaki istikrarın arttığı ifade edilirken, işsizlik oranının geçen yılın ilk yarısında yükselmesinin ardından yatay bir seyir izlediği belirtildi.
Cuma günü açıklanan verilere göre, tüketici güven endeksi, ABD’de tarifelerin tüketicilerin enflasyon korkularını artırdığını gösterdi. Michigan Üniversitesi tarafından belirlenen tüketici güven endeksi, şubat ayında 67,8 seviyesine düşerek Temmuz 2024’ten bu yana en düşük seviyesini gördü. Ayrıca, tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi aynı dönemde yüzde 3,3’ten yüzde 4,3’e yükseldi. Uzun vadeli enflasyon beklentisi ise yüzde 3,2’den yüzde 3,3’e çıkış gösterdi.
Tarım dışı istihdam verileri ise iş gücü piyasasının gücünü koruduğunu gösteriyor. Ocak ayında tarım dışı istihdam 143 bin kişi artarken, işsizlik oranı yüzde 4,1’den yüzde 4’e düştü. Bu verilere göre, Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazançlar da ocak ayında yüzde 0,5 artarak beklentileri aştı.
Analistler, ocak ayındaki istihdam artışındaki yavaşlamanın, kaliforniya’daki yangınlar ve aşırı soğuk havalardan kaynaklanmış olabileceğini belirtti. İstihdam verilerinin ardından piyasalarda Fed’in bir sonraki faiz indirimini haziran ayında gerçekleştireceği yönündeki beklentiler arttı.
Fed yetkililerinin söylemleri de dikkatle izleniyor. Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, iş gücü piyasasındaki soğuma eğilimlerine rağmen piyasanın sağlam kaldığını ve faiz oranlarının bu yıl kademeli olarak düşebileceğini ifade etti. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, ise son istihdam verilerini “sağlam” olarak değerlendirerek tam istihdam yolunda ilerleme olduğunun altını çizdi.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Adriana Kugler, son istihdam verilerinin sağlıklı bir iş gücü piyasasına işaret ettiğini, ancak enflasyonun düşürülmesinde son dönemdeki ilerlemenin yavaş olduğunu kaydetti. Kugler, politika faizinin bir süre daha sabit tutulmasının dikkatli bir yaklaşım olacağını belirtti.
Tüm bu gelişmelerle birlikte, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,49’a yükseldi. Dolar endeksi ise yüzde 0,2 artarak 108,3 seviyesinde dengelendi. Cuma günü altın ons fiyatı 2.886,85 dolara ulaşarak rekor kırarken, ardından günlük yüzde 0,2’lik bir artışla 2.860,89 dolardan kapanış yaptı. Yeni haftaya ons altın, yüzde 0,6 kazançla 2.878 dolardan başladı.
Brent petrolünün varil fiyatı, haftanın ilk işlem gününde önceki kapanışın yüzde 0,6 üzerinde, 75 dolardan işlem görüyor.
New York Borsası’nda perşembe günü, S&P 500 endeksi yüzde 0,95, Nasdaq endeksi yüzde 1,36 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,99 değer kaybetti. ABD’deki endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında ise, cuma günü olumsuz bir seyir gözlemlenirken, ABD ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki ticari ilişkilere dair gelişmeler yatırımcıların odak noktası haline geldi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin AB’ye haksız gümrük vergileri uygulaması durumunda sert karşılık vereceklerini duyurdu. Von der Leyen, “ABD ile geniş bir ticaret ilişkimiz var. Toplam ticaret hacmimiz 1,5 trilyon avroya ulaşmakta,” ifadesinde bulundu.
Ticaretin, Atlantik’in her iki tarafındaki işletmeler için faydalı olduğunu belirten von der Leyen, tarifelerin işletme maliyetlerini artırarak işçilere ve tüketicilere zarar verebileceği uyarısında bulundu.
Tarafların ortak çözümler bulmak üzere bir araya gelmesinin önemine değinen von der Leyen, “AB olarak hazırlıklıyız. Haksız veya keyfi bir şekilde hedef alınırsak sert bir yanıt vereceğiz,” dedi.
Bu haftaki diğer gelişmeler arasında Almanya’da açıklanacak enflasyon ve Avro Bölgesi’nde büyüme verilerinin bölgedeki ekonomik durum hakkında daha fazla bilgi vermesi bekleniyor.
Cuma günü, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,53, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,31, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,18 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,43 değer kaybetti. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar, yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya piyasaları, haftanın ilk işlem gününde pozitif bir trend izliyor. Çin ve Hong Kong’daki teknoloji hisselerindeki artış dikkat çekiyor. ABD’nin Çin’e yönelik ek gümrük vergisi kararının daha az agresif olacağı bekleniyor ve bu durum yatırımcıların risk iştahını artırıyor. Ayrıca, piyasalar kapalıyken açıklanan verilere göre, Çin’de tüketici fiyatları stagnasyon gösterirken, üretici fiyatları düşmeye devam etti. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 artarken, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 2,3 düştü.
Tüketici fiyatlarındaki artış son 23 aydır sıfıra yakın seyrediyor, üretici fiyatları ise 28 aydır düşüş göstermekte. Analistler, bu durumu deflasyon eğiliminin süregeldiğini belirtirken, yerel yönetimlerin borç riskleri ve gayrimenkul sorunlarının Çin ekonomisini olumsuz etkilediğini vurguladı.
Ayrıca, Trump’ın Japon çelik üreticisi Nippon Steel’in US Steel’i satın almayacağını, bunun yerine şirkete yatırım yapacağını açıklamasıyla ilgili olarak Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, “Bu bir satın alma değil, yatırım,” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Bugün açıklanan verilere göre Japonya’nın aralık ayına ait dış ticaret dengesi, 62,3 milyar yen fazlası olmasına rağmen, beklentilerin altında kalmış durumda. Cari işlemler hesabı da 1,1 trilyon yen fazlayla öngörüleri karşılayamadı.
Piyasalarda kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1, Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,3 yükselirken, Güney Kore’de Kospi endeksi ise yatay seyretti.
Yurt içi piyasalara bakıldığında, cuma günü Borsa İstanbul’da alış ağırlıklı bir seyir gözlemlenirken, BIST 100 endeksi yüzde 1,11 değer kazanarak 9.951,65 puandan kapandı. Dolar/TL ise aynı gün yüzde 0,2 artışla 35,9675’ten işlem görürken, bugün bankalararası piyasada bu oran yüzde 0,1 artışla 36,0210 seviyesine geldi.
Analistler, yurt içinde işsizlik oranı ve sanayi üretimi verilerinin, yurt dışında ise Avro Bölgesi’nde açıklanacak Sentix yatırımcı güven endeksi gibi verilerin takip edileceğini ifade etti. Teknik olarak BIST 100 endeksinde 10.000 ve 10.100 puanın direnç, 9.900 ve 9.850 seviyelerinin destek konumunda olduğu belirtildi.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, aralık ayı işsizlik oranı
10.00 Türkiye, aralık ayı sanayi üretimi
12.30 Avro Bölgesi, şubat ayı Sentix yatırımcı güven endeksi
