NASA, artan siyasi baskıların etkisiyle Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (ISS) iki astronotu kurtarma operasyonunu öne alıyor.
YENİ DÖNÜŞ TARİHİ AÇIKLANDI
DailyMail’in aktardığına göre, uzay ajansı Sunita Williams ve Butch Wilmore’u, daha önce planlanan Nisan başı dönüş tarihinden yaklaşık iki hafta öncesine, 19 Mart’ta Dünya’ya getirmeyi planlıyor.
Bu tarihte astronotlar uzayda toplamda 286 gün geçirmiş olacaklar.
SEKİZ AYDIR MAHSUR DURUMDA
Williams ve Wilmore, Haziran 2024’te ISS’te mahsur kaldılar. Başlangıçta sekiz günlük bir görev için yola çıkmalarına rağmen, neredeyse sekiz aydır yörüngedeki laboratuvarlarında bekliyorlar.
Gelişmeler ışığında, ISS’e bağlı uzay aracının planlandığından daha erken bir zamanda ayrılacağı düşünülüyor.
TRUMP’TAN ELON MUSK’A YÖNERGE: “GİDİP AL”
Bu karar, Başkan Donald Trump’ın Elon Musk’a, astronotları “gidip almaları” yönündeki talimatından bir hafta sonra alındı. Trump, bu iki astronotun Biden yönetimi tarafından “n almost neglected” (neredeyse terk edilmiş) olduğunu ifade etmişti.
NASA kaynakları, bu acil durum planının Trump’tan önce başlatıldığını ve son dönemde onaylandığını Ars Technica’ya aktardı.
Perşembe günü açıklanan bu durum, siyasi bir kazanım olarak yorumlanabilir.
ELON MUSK DUYURMUŞTU
Musk, 28 Ocak’ta X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, Trump’ın SpaceX’ten “mahsur kalan iki astronotu mümkün olan en kısa sürede eve getirmesini” istediğini belirtti.
Milyarder iş insanı, bu işin üstesinden geleceklerini ifade ederek, “Biden yönetiminin onları orada bu kadar uzun süre bırakması korkunç bir durum” açıklamasını yaptı.
“ELON YAKINDA YOLA ÇIKACAK”
Trump, Truth Social platformunda yaptığı açıklamada, “Elon Musk ve SpaceX’e Biden yönetimi tarafından neredeyse terk edilmiş olan iki cesur astronotu ‘gidip almaları’ talimatını verdim. ISS’te uzun süredir bekliyorlar. Elon yakında yola çıkacak. Umarım her şey güvenli olur. İyi şanslar Elon!!!” sözlerini sarf etti.
Bu yorumlar, Musk’ın bizzat ISS’e gitmesi anlamına gelebilecek bir kafa karışıklığına yol açtı (bu doğru değil), oysa SpaceX’in Williams ve Wilmore’u geri getirmek için zaten görevlendirilmiş olduğu gerçeği öne çıkıyor.
NASA’nın, bu açıklamaların hemen sonrasında Starliner ekibini iki hafta önce geri getirme kararı alması, program değişikliğinin siyasi nedenlerle yapılmasına dair izlenim yaratıyor.
NE OLMUŞTU?
İki NASA astronotu, 5 Haziran 2024’te Boeing’in Starliner uzay aracıyla ISS’e ulaşmıştı. Ancak kapsül, fırlatma öncesi ve sonrasında yaşanan teknik sorunlar nedeniyle sıkıntılarla karşılaştı. NASA, bu sorunları gidermek için Boeing ile birlikte çalışırken, astronotların ISS’ten dönüşünü ertelemek durumunda kaldı.
Sonuç olarak, Starliner’ın Williams ve Wilmore’u geri getirmeye uygun olmadığı değerlendirildi ve kapsül, Eylül ayında mürettebatsız olarak Dünya’ya döndü.
O zamandan beri, iki astronot ISS’e Eylül’de gelen Crew-9 uzay aracıyla Dünya’ya dönmeyi bekliyordu.
Ancak Crew-9 ekibi ve Starliner astronotları, SpaceX’in Crew-10 misyonu ISS’e ulaşana kadar yörüngedeki konumlarını korumak zorundaydılar.
NASA’nın güvenlik protokolleri gereği, ISS’ten ayrılacak bir ekiple gelen ekibin “devir teslim sürecini” gerçekleştirmesi gerekiyor. Bu süreç, ayrılacak ekibin yeni gelen ekibe bilgi aktarması ve sorunsuz bir geçiş sağlanmasına olanak tanıyor.
NASA, FIRLATMAYI MART’A ERTELEDİ
SpaceX’in Crew-10 misyonunun bu ay fırlatılması planlanıyordu, ancak kullanılan yeni Dragon kapsülündeki (C213) teknik sorun dolayısıyla NASA, fırlatmayı Mart ayına ertelemek zorunda kaldı.
Bu gecikme, Williams ve Wilmore’un ISS’ten erken Nisan’a kadar ayrılamayacağı anlamına gelirken, Crew-10 misyonunun daha erken fırlatılması, astronotların daha hızlı bir dönüş yapmalarını mümkün kılacaktı.
SpaceX’in Crew-10 için kullanmayı planladığı Dragon kapsülü (C213) hâlâ geliştirme aşamasında ve bu misyonun ilk uçuşunu gerçekleştirecek.
DRAGON’UN BATARYALARIYLA İLGİLİ TEKNİK SORUNLAR SÜRÜYOR
Ars Technica’ya göre, SpaceX ve NASA, C213 Dragon’daki (muhtemelen bataryalarla ilgili) teknik bir sorunu çözmeye çalışıyor. Bu sebeple, NASA C213’ün Nisan sonuna kadar fırlatmaya hazır olamayacağını açıkladı.
Böyle bir durumda, NASA Crew-10 misyonunu C213 ile sürdürmek için beklerse, ISS’teki mevcut astronotların yiyecek, su ve diğer temel malzemeler açısından “kritik seviyelere” yaklaşacağı endişesi vardı.
Bu nedenle, NASA ve SpaceX, Williams ve Wilmore’u en kısa sürede geri döndürebilmek için Crew-10 misyonunda C213 yerine C210 kapsülünü kullanmaya karar verdi. C210 kapsülü, daha önce Crew-7 misyonunda kullanılmış ve Mart 2024’te Dünya’ya dönmüştü.
“Endurance” adı verilen bu uzay aracının, Ars Technica’ya göre Crew-10 misyonu için en erken 12 Mart’ta fırlatılması bekleniyor.
EĞER HER ŞEY YOLUNDA GİTSE, 19 MART’TA DÜNYA’YA DÖNEBİLİRLER
Spaceship Crew-10 zamanında fırlatılırsa, Williams, Wilmore ve Crew-9 ekibi 19 Mart’ta Dünya’ya dönme olanağına sahip olacaklar.
Kaynaklara göre, bu değişiklik Axiom-4 misyonunun ertelenmesine yol açacak.
