Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkisiyle, Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından kurulan Deprem Suçları Soruşturma Büroları, yıkılan binalardaki ölüm ve yaralanmalara ilişkin sorumluları belirlemek amacıyla kapsamlı soruşturmalar gerçekleştirdi.
Adana’da meydana gelen depremlerde yıkılan Mete, Sami Bey, Ekim, Alpargün, Belük, Sinem, Tutar Yapı, Zeray, İhsan Bayram, Özgür ve Kubilay apartmanlarında toplamda 418 kişinin yaşamını yitirdiği ve 32 kişinin yaralandığı tespit edildi.
Binaların zemininde yapılan “jeoteknik deney” ile performans analizi gerçekleştiren bilirkişi heyetinde jeoloji ve inşaat mühendisleri, mimarlar ve akademisyenler yer aldı. Bu analizlerin sonucu olarak, laboratuvar ortamında gerçekleştirilen deprem dayanıklılık testlerini geçemeyen yapılardan örnekler alındı.
Yıkılan binalardaki kusurları nedeniyle 21 sanık hakkında dava açılmıştır.
İlk depremin gerçekleştiği 6 Şubat’ tarihinde Alpargün Apartmanı’nın yıkılması sonucu 96 kişinin yaşamını yitirmesinin ardından, müteahhit Hasan Alpargün, 27 Eylül 2024’te Adana 12. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandığı davada “olası kastla birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 62 kez müebbet ve 865 yıl hapis cezasına mahkum edildi.
Ayrıca “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma” suçundan 20 sanık için 22 yıl 6 aya kadar hapis cezası talep edilmiştir. Bu sanıkların yargılanma süreci devam etmektedir.
– HATAY
Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin en fazla etkileyen yerlerinden biri olan Hatay’ın merkez Antakya ve Defne ilçelerinde yıkılan binalarda 17 bin 615 kişinin hayatını kaybettiği belirlendi.
Bu ilçelerde, müteahhitler, yapı denetim firması sorumluları ve statik proje müelliflerinin aralarında bulunduğu 750 şüpheli tespit edildi. Şüphelilerin 196’sının vefat ettiği öğrenildi. 554 sanık hakkında “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma” suçundan iddianame hazırlanmıştır.
Merkez Antakya’da yıkılan 15 katlı Rönesans Rezidans’ın çökmesi sonucu 269 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan davada, Hatay 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, 3’ü tutuklu, 4’ü tutuksuz ve biri firari 8 sanık 22 yıl 6 aya kadar hapis cezası istemiyle yargılanıyor. Ayrıca, 600 Evler Sitesi’nde yıkılan 43 blok için ise bir firariyle birlikte 7 sanığın davası da devam ediyor.
Hatay’da bazı sanıkların cezalarının verildiği dosyalar bulunurken, diğer yıkımlara ilişkin davaların görülmesine devam edilmektedir.
– OSMANİYE
Osmaniye’de, 2 yıl önceki depremlerde 273 bina yıkıldı ve bu olayda 1010 kişi hayatını kaybetti.
Deprem Suçları Soruşturma Bürosu, 11 binanın yıkımına ilişkin soruşturmaları tamamladı ve 43 sanık hakkında hazırlanan iddianameler ağır ceza mahkemeleri tarafından kabul edildi. Osmaniye 1. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen Bilge Sitesi davasında, eski imar müdürü Kadir Kara, müdürlük görevlisi Sevinç Ayşe Argun, fenni mesul Haluk Koç ve Ayhan Gedik, “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 21’er yıl hapis cezasına çarptırıldılar.
Müteahhitler Faruk Pilge ve Mustafa İpek, “basit taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 8’er yıl hapis cezası aldı. Eski imar müdürlüğü çalışanları Hülya İnan ve Mustafa Nalbant ise beraat etti.
– DİYARBAKIR
Diyarbakır’daki depremlerde yıkılan Galeria Sitesi, Dündar, Hisami ve Yoldaş apartmanları ile ilgili olarak yargılanan 11 sanığa “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ve yaralanmasına neden olma” suçundan 13 yıl 4 aydan 17 yıl 6 aya kadar hapis cezası verildi.
Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesinde, 89 kişinin hayatını kaybettiği Diyar Galeria B Blok’a ilişkin tutuklanan müteahhitler, “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 17 yıl 6 aya kadar hapisle cezalandırıldı. Ayrıca yakalama kararı bulunan 3 firari sanığın dosyası ise ayrı bir süreçte değerlendiriliyor.
Bölgede ayrıca, yıkılan Dündar Apartmanı’nın 37 kişi ölümüyle ilgili tutuklanan müteahhitler ve arsa sahipleri de 13 yıl 4 ay hapis cezasına mahkum edildi. Bağlar ilçesinde meydana gelen diğer yıkımlarda da benzer şekilde yargılamalar sürüyor.
“Asrın felaketi” olarak anılan 6 Şubat 2023 depremleriyle ilgili olarak Kahramanmaraş merkezli davalardan 75’inin sonuçlandığı bildirildi. Yıkılan binalarda kusurları bulunan sanıkların “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olma” suçundan yargılanmaları devam ediyor.
– KAHRAMANMARAŞ
Kahramanmaraş’ta yürütülen soruşturmalar neticesinde toplamda 13 bin 196 ihbar, şikayet ve ölümlü olay incelendi. Soruşturmaların tamamlanmasının ardından 376 dava açıldı. Ayrıca, 23 kamu görevlisi hakkında da dava açıldığı bilgisi verildi.
Beş ayrı ağır ceza mahkemesinde yürütülen davalar sonucunda 21 durumda 32 sanık mahkum edildi. Depremde 48 kişinin öldüğü Serdarbey Apartmanı ile ilgili müteahhit Ali Serdar Kazancı 13 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılırken, diğer birçok dairedeki davalarda ise çeşitli hapis cezaları verilmiştir.
– GAZİANTEP
Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı, 6 Şubat depremleri sırasında kent merkezinde yıkılan binalara yönelik yürütülen soruşturmaları büyük ölçüde tamamladı. Bu süreçte 81 sanık hakkında işlemler yapılmış ve 11 ayrı dosyada 10’u tutuklu 34 sanık hakkında dava açılmıştır.
Yargılamaların tamamlandığı 6 davada, toplamda 9 sanığa hapis cezaları verilmiştir. 134 kişinin hayatını kaybettiği Ayşe-Mehmet Polat Sitesi ile ilgili davada, müteahhit ve mimar hapis cezasına çarptırılmıştır. Ayrıca, İslahiye ve Nurdağı gibi bölgelerde de yürütülen soruşturmalar sonucunda birçok kişi hakkında işlem yapıldı ve çeşitli hapis cezaları verildi.
– ADIYAMAN
Adıyaman’da yapılan soruşturmaların önemli bir kısmı tamamlandı ve toplamda 9 bin 200 ihbar değerlendirilmiştir. Soruşturmaların sonucunda 420 dosya kapsamında dava açılmıştır. Üç ayrı ağır ceza mahkemesinde yürütülen 47 sanıklı davalarda 39 dava karara bağlandı.
Depremde 72 kişinin öldüğü Grand İsias Hotel davasında yapı sahiplerine verilecek hapis cezaları belirlenmiştir. Ayrıca diğer birçok binanın yıkımına ilişkin davalarda da hukuk süreci sürmektedir.
– MALATYA
Malatya’da yıkılan binalara ilişkin soruşturmalar sonucunda 192 iddianame hazırlandı, 21 soruşturma devam etmektedir. Davaların büyük bölümü ağır ceza mahkemelerinde görülürken, 280 sanık yargılanmaktadır.
Depremde 6 kişinin hayatını kaybettiği Dursun Apartmanı davasında fenni mesul hakkında verilen karar belirli bir süreyle hapis cezası içeriyor.
– ŞANLIURFA
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Şanlıurfa’da, yıkılan 16 binada 111 kişinin öldüğü ortaya çıktı. Soruşturmalar, Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcısı Cuma Çoban liderliğinde son aşamalara yaklaştı.
İlgili soruşturmalar neticesinde, 46 soruşturma açıldı ve 14 kişi hakkında iddianame düzenlendi. Ayrıca, 25 kişi için takipsizlik kararı verildi. 34 kişinin ölümüne neden olan Osman Ağan Apartmanı’nın müteahhidi 18 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası aldı.
– KİLİS
Kilis’te, depremde 2 çocuğunu kaybeden ev sahibi hakkında, binanın yıkılmasıyla ilgili yürütülen soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığına karar verildi.
